تجزیه و تحلیل ژنتیکی پارامترهای الگوی رشد حاصل از مقایسه توابع غیرخطی در گوسفند مغانی با استفاده از راهبرد بیزی

مدل‏های رشد، توابع ریاضی هستند که برای توصیف الگوی رشد به کار می‏روند. هدف از انجام این پژوهش، برآورد فراسنجه های ژنتیکی پارامترهای رشد حاصل از بهترین مدل غیرخطی و عوامل محیطی مختلف موثر بر این پارامترها در گوسفندان مغانی بود. در این پژوهش، به منظور برآورد اجزاء (کو) واریانس پارامترهای الگوی رشد، از تعداد 7278 رکورد وزن تولد، 5881 رکورد وزن شیرگیری، 5013 رکورد وزن شش ماهگی، 2819 رکورد وزن نه ماهگی و 2883 رکورد وزن یک سالگی گوسفندان مغانی که طی سال های 1374 تا 1389 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد این گوسفند واقع در جعفرآباد مغان جمع آوری شده بود، استفاده شد. در این مطالعه پارامترهای الگوی رشد (وزن بلوغ، نرخ رشد و نرخ بلوغ) با استفاده از چهار مدل رگرسیون غیرخطی گومپرتز، لجستیک، برودی و ون برتالانفی با رویه NLIN نرم افزار SAS محاسبه شد. جهت برآورد اجزای واریانس-کواریانس پارامترهای الگوی رشد از روش آماری بیزی مبتنی بر تکنیک نمونه گیری گیبس و نرم افزار MTGSAM استفاده شد. مدل ون برتالانفی به علت داشتن بیشترین ضریب تبیین و کمترین مقدار آکائیکی به عنوان مدل برتر در مقایسه با سایر مدل ها، انتخاب شد. عوامل محیطی سال تولد (01/0P<) ، جنسیت بره (01/0P<) و سن مادر هنگام زایش (05/0P<) بر وزن بلوغ و نرخ رشد از لحاظ آماری معنی دار بودند. اثرات ثابت سال تولد و جنسیت بره بر نرخ بلوغ اثر معنی دار داشتند (01/0P<). از بین شش مدل خطی برازش شده در روش بیزی، بر اساس کمترین مقدار واریانس باقیمانده برای وزن بلوغ مدل 4، برای نرخ رشد مدل 6 و برای نرخ بلوغ مدل 5 انتخاب گردید. وراثت پذیری مستقیم برآورد شده بر اساس مدل مناسب انتخاب شده، برای صفات مذکور به ترتیب برابر 003/0±29/0، 004/0±35/0 و 005/0±21/0 بود. همبستگی بین پارامترهای الگوی رشد مثبت و نزدیک به صفر برآورد شد. طبق نتایج به دست آمده، اثر عوامل محیطی بر پارامترهای الگوی رشد مهم و تاثیرگذار هستند و باید در تجزیه و تحلیل این پارامترها مورد بررسی قرار گیرند.