ماهیت جرم

ماهیت جرم یک موضوع میان رشته ای است میان دو رشته حقوق و فلسفه، چرا که برای چیستی هر موضوعی باید گریزی به فلسفه نیز زد. درباره ماهیت جرم دو گرایش مهم همواره وجود داشته است؛ نسبیت پندار و ذات باور که هر یک برداشت متفاوتی از ماهیت جرم داشته اند. گروهی همچون، نسبی گرایان برای افعال از جمله جرم، هیچ حسن و قبح نفس الامری قائل نبودند و قانونگذاران را واضع و جاعل جرایم می دانستند. در مقابل نسبی گرایان، ذات باوران بودند، آن ها بر این عقیده بودند که، برخی اعمال بالذات و فی نفسه زشت و نیک هستند و در طبیعت واقعیت دارند و به وسیله عقل قابل شناختند، غیر قابل تغییر و پایدار هستند و وظیفه قانون گذار نسبت به این اعمال کشف است. در مقابل این دو دیدگاه افراطی گرایش سومی است که به جمع این دو گرایش در زمینه ماهیت جرم می پردازد و آن را گرایش بینابین (دو وجهی) نام نهاده ایم. طرفداران این نوع از گرایش برای برخی جرایم ماهیت نسبی و برخی دیگر ماهیت ذاتی یا مطلق تصور نموده اند. و معتقدند در پس پرده هر یک از اعمال ممنوع و مباح، مصالح و مفاسدی نهفته است که گاه قابل درک به وسیله عقل است و گاه خیر. لذا برای آشنایی هرچه جامع و کامل تر با ماهیت جرم به بررسی تفصیلی هر یک از این مکاتب پرداخته شده است.