بررسی اثر تنش خشکی و عناصر کم مصرف روی و منگنز روی صفات مورفولوژیک و عملکرد گیاه ارزن معمولی (Panicum miliaceum L.)

به منظور بررسی اثر دور آبیاری و محلول پاشی عناصر کم مصرف روی گیاه ارزن معمولی (Panicum miliaceum L.) آزمایشی به صورت کرت های خرد شده، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ای در منطقه ی سربیشه از توابع شهرستان بیرجند در سال 1391 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دور آبیاری در سه سطح (7، 14 و 21 روز) و محلول پاشی عناصر کم مصرف به چهار روش (محلول پاشی منگنز، محلول پاشی روی، محلول پاشی توام منگنز و روی و بدون محلول پاشی) به ترتیب به کرت های اصلی و فرعی اختصاص یافت. نتایج نشان داد که کاهش دور آبیاری عمدتا از طریق افزایش صفات مورفولوژیک مانند ارتفاع گیاه، تعداد برگ در بوته، مساحت برگ پرچم، طول پدانکل و طول خوشه سبب افزایش عملکرد دانه شد. محلول پاشی عناصر کم مصرف روی و منگنز نیز با افزایش ارتفاع گیاه، تعداد برگ در بوته، طول پدانکل و طول خوشه سبب افزایش عملکرد دانه شد. اثر تیمار دور آبیاری بر صفت شاخص برداشت دانه در خوشه معنی دار بود. کاهش دورآبیاری سبب افزایش شاخص برداشت دانه در خوشه شد (96/17 درصد نسبت به تیمار با دور آبیاری 21 روز). اثر محلول پاشی عناصر کم مصرف بر صفت شاخص برداشت دانه در خوشه معنی دار بود. تیمار محلول پاشی عناصر کم مصرف سبب افزایش شاخص برداشت دانه در خوشه شد. اثر متقابل دور آبیاری و محلول پاشی عناصر کم مصرف نیز در سطح 5 درصد معنی دار شد. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار دور آبیاری 7 روزه و محلول پاشی توام منگنز و روی با 6/222 گرم در متر مربع بود. کم ترین عملکرد دانه هم مربوط به تیمار دور آبیاری 21 روز و بدون محلول پاشی بود. کاهش دور آبیاری به 7 روز و محلول پاشی عناصر کم مصرف سبب افزایش صفات مورفولوژیک، شاخص برداشت دانه در خوشه و عملکرد دانه شد. در شرایط تنش خشکی محلول پاشی عناصر کم مصرف روی و منگنز سبب افزایش صفات مورفولوژیک و نهایتا عملکرد دانه گردید.