تغییرات پوشش گیاهی در مراتع احیاشده با کشت جاشیر (Prangos ferulacea) در منطقه دالورا و کلواری استان چهارمحال و بختیاری

با ارزیابی و پایش پروژه های احیای مراتع می توان مسیر تغییرات پوشش گیاهی و میزان موفقیت پروژه را تعیین کرد. در این تحقیق اثر کپه کاری با گونه جاشیر (Prangos ferulacea) در دو زمان مختلف بر ترکیب پوشش گیاهی، غنا و تنوع گونه ای در مراتع منطقه دالورا و کلواری در استان چهار محال و بختیاری مورد بررسی قرار گرفت. پوشش گیاهی در مرتع شاهد، و مراتع کپه کاری شده با جاشیر در سال 1386 و 1390 مطالعه شد. درصد پوشش گونه های گیاهی و نیز تولید و تراکم گونه جاشیر در پلات ها برآورد گردید. نتایج نشان داد که تراکم و درصد تاج پوشش گیاه جاشیر در توده کپه کاری شده در سال 1386 به طور معنی داری بیشتر از کپه کاری سال 1390 بوده است. میزان زیتوده این گیاه شش سال پس از کپه کاری (سال 1386) دو برابر زیتوده آن در دو سال پس از کپه کاری (سال 1390) بوده است. از تعداد 71 گونه گیاهی ثبت شده تعداد 39 گونه گیاهی بین مناطق کپه کاری و مرتع مجاور مشترک بودند. 14 گونه گیاهی به طور معنی داری درصد تاج پوشش کمتری در مناطق کپه کاری داشتند. گونه های Chardinia orientalis، Hordeum bulbosum، Taeniatherum crinitum و Tragopogon longirostris در دو سال نخست کپه کاری افزایش معنی داری داشته اما با گذشت زمان کپه کاری کاهش معنی داری داشتند. درصد تاج پوشش گندمیان نیز در مناطق کپه کاری جاشیر به طور معنی داری کاهش یافت که شش سال پس از کپه کاری جاشیر این کاهش حدود 80 درصد بوده است. همه گیاهان یکساله مرتع شاهد در مناطق کپه کاری نیز حضور داشته اما به واسطه پوشش متراکم جاشیر درصد تاج پوشش آنها کاهش معنی داری داشت. با گذشت زمان از انجام کپه کاری کاهش مقادیر شاخص های تنوع و غنای گونه ای مشاهده شد و کمترین این شاخص ها در کپه کاری 1386 بوده است. شاخص های تنوع و غنا با درصد تاج پوشش گیاه جاشیر همبستگی منفی معنی دار داشتند. نتایج این تحقیق نشان داد هدف پروژه از نظر تولید علوفه برآورده شده اما اثرات آن بر پوشش گیاهی می تواند با گذشت زمان از کشت این گیاه متفاوت باشد.