بررسی قابلیت های رویکردهای مبتنی بر شبیه سازی مکانی به منظور مدلسازی توسعه شهری (مطالعه موردی: شهر زنجان)

مدلسازی پدیده های مکانی مانند رشد و توسعه شهری یکی از اهرم های موثر در حوزه سیاست گذاری های شهری، تصمیم گیری ها و مدیریت منابع طبیعی است، زیرا تغییرات صورت گرفته حاصل تعامل انسان و محیط اطراف می باشد و موجب تاثیر بر اکو سیستم و تهدید منابع حیاتی مورد نیاز انسان می شود. در ارتباط با مدلسازی توسعه شهری مطالعات متعددی صورت گرفته است. مدل های شبیه سازی مکانی ابزاری برای شبیه سازی به منظور حل مسائل واقعی در چارچوب جغرافیاست. دو نمونه شاخص از مدل های شبیه سازی مکانی که هم اکنون نیز در بسیاری از تحقیقات و تصمیم گیری ها به عنوان ابزاری کارآمد مورد استفاده قرار می گیرد، روش های اتوماتای سلولی و عامل مبنا هستند. هدف این تحقیق بررسی عملکرد این دو روش در زمینه پیش بینی و توسعه فیزیکی شهری است. برای این منظور، شبیه سازی دو مدل فوق الذکر برای شهر زنجان بین سال های 2005 تا 2015 صورت گرفت. معیار در نظر گرفته شده جهت سنجش میزان دقت مدل ارائه شده، شاخص کاپا و دقت کلی است که برای مدل اتوماتای سلولی به ترتیب 04/71 و 5/96 و برای مدل عامل مبنا به ترتیب 09/74 و 01/97 محاسبه گردید. این نتایج بیانگر آن است که مدل های ارائه شده در این پژوهش توسعه شهر را با دقت مناسبی پیش بینی می کنند. از طرفی می توان نتیجه گرفت با وارد کردن تاثیرات روابط اجتماعی افراد در جامعه توسط الگوریتم PSO در مدل عامل مبنا و رگرسیون منطقی در مدل اتوماتای سلولی بر دقت مدل ها می افزاید و پیش بینی ها تطابق بیشتری با واقعیت دارند.