سرزمین و مرز از دیدگاه ژئوپلیتیک، سیاست و حقوق بین الملل

مرزهای سیاسی مهم ترین عامل تفکیک یک واحد متشکل سیاسی، از واحدهای دیگر است. خطوط مرزی، ضمن تعیین حدود قلمرو حکومت، تعیین کننده حدود اختیارات دولت آن حکومت نیز هستند. خطوط مرزی، خطوطی اعتباری و قراردادی هستند که به منظور تحدید حدود یک واحد سیاسی بر روی زمین مشخص می شوند. چنانچه منظور از واحد سیاسی، حکومت باشد، خطوطی که سرزمین یک حکومت را از حکومت همسایه جدا می کند، به مرزهای بین المللی معروف اند. همچنین، مرزهای بین المللی در شکل دهی مناسبات سیاسی و اقتصادی میان حکومت ها، نقش برجسته ای دارند. همواره ادعاها و کشمکش های مرزی عامل مهم ایجاد تیرگی روابط سیاسی میان برخی کشورها بوده است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی در پاسخ به این پرسش است که اساسا مسئله مرز و سرزمین از چه دیدگاه ها و رویکردهایی قابل بحث و بررسی است؟ مرزهای بین المللی در شکل دهی مناسبات سیاسی و اقتصادی میان حکومت ها، نقش برجسته ای دارند. مرزها کنش متقابل مرزنشینان را به شدت تحت تاثیر قرار می دهند. شکوفایی و زوال شهرها و حوزه نفوذ آن ها در مجاورت مرز، بستگی به این دارد که خط مرزی نقش های جدیدی برای آن ها پدید آورد یا برعکس، حوزه طبیعی آن ها را بر هم زند. در سده های اخیر، نقشه سیاسی جهان دائما تغییریافته که علت اصلی آن اکتشافات جغرافیایی، جنگ ها، تجزیه امپراطوری ها، و جداسازی و جدایی طلبی بوده است.