رویکرد تطبیقی به نزول دفعی قرآن در اندیشه علامه طباطبایی و آیت الله معرفت

نزول دفعی قرآن کریم از مباحث مورد اختلاف و البته موثر در میان مفسران اسلامی است. علامه طباطبایی و آیت الله معرفت، از جمله قرآن پژوهان معاصر هستند که در این باره دو گونه استدلال نموده و نتایجی متفاوت گرفته‎اند. آیت‎ الله معرفت با در نظر گرفتن این مطلب که زمان آغاز مبعث با آغاز نزول متفاوت است و اولین آیات قرآن، سه سال بعد از بعثت در ماه رمضان نازل شده، نتیجه می‎گیرد: آیه 185 سوره بقره و آیه 1 سوره قدر بر آغاز نزول قرآن دلالت دارد. اما علامه طباطبایی با مبنا قرار دادن این در هنگام بعثت، نخستین آیات وحی مطلب که بر پیامبر نازل شده و همچنین با در نظر گرفتن ظاهر آیاتی که برای قرآن دو نوع وجود (وجود ظاهری که در دسترس مخاطبان است و وجود باطنی که بر قلب پیامبر نازل شده) قائل است. نتیجه می‎گیرد: آیه 185 سوره بقره و آیه 1 سوره قدر بر نزول دفعی قرآن بر قلب پیامبر در شب قدر دلالت می‎کند. از آنجا که هر دو دیدگاه بر ظاهر آیات، قابل حمل بوده و با توجه به نقدهایی که به هر یک از دو دیدگاه وارد است، نمی‎توان به طور قطع آنها را رد و یا اثبات کرد.