شیوه‏ شناسی محقق شوشتری در شناسایی و حل تصحیفات راه‏یافته در نام راویان (با تاکید بر کتاب قاموس الرجال)

در گزارش سند روایات و همچنین منابع رجالی، تصحیفاتی در نام، کنیه و یا لقب راویان مشاهده می‏شود؛ قدم اول برای برطرف‏کردن این آسیب‏، شناسایی مصادیق تصحیف است؛ یکی از رجالیان متاخر که در این مسیر تلاش فراوانی نموده، علامه شوشتری است که در کتاب رجالی خود «قاموس الرجال» ، ضمن تصحیح و رفع نارسایی های کتاب «تنقیح المقال» مرحوم مامقانی (م1351ق) به شناسایی آسیب‏های سندی ناشی از تصحیف پرداخته است؛ ایشان با دقت و اهتمام ویژه و با بهره گیری از پنج روش «ناشناخته‏بودن نام راوی» ، «طبقه شناسی» ، «همخوانی اسم و کنیه راوی» ، «مراجعه به نسخه های اصیل» و «ناسازگاری ادبی» به شناسایی تصحیفات راه‏یافته در نام راویان و اصحاب ائمه؟عهم؟ پرداخته است؛ محقق شوشتری افزون بر کشف تصحیفات، اشتباه نسخه نگاران، خطای مولف، آمیختگی حاشیه با متن و تشابه رسم الخطی حروف را به عنوان چهار علت عمده برای ایجاد تصحیف برشمرده است؛ همچنین توجه به رابطه‏های إکثار روایت راوی و مروی عنه را به عنوان یکی از راه های برطرف‏نمودن این آسیب مورد توجه قرار داده است.