سازوکارهای حقوقی فعال سازی ظرفیت گزارش دهندگان مردمی فساد با مطالعه تطبیقی ایران و امریکا

فساد در تمامی نظام های حقوقی از عوامل مختل کننده ارائه خدمات عمومی و مانعی برای بروز کارآمدی دولت به شمار می آید. نظام های حقوقی در پی یافتن سازوکارهای موثر برای مقابله با مصادیق مختلف فساد هستند. یکی از مهم ترین مسائل برای مقابله با فساد، کشف ابتدایی (initial detection) آن است. یکی از حداقلی ترین سازوکارها برای کشف اولیه فساد در جهت مبارزه موثر با آن، سازمان ها و نهادهای نظارتی متمرکز هستند. تمامی کشورها از نهادهای نظارتی متمرکز بهره جسته اند، اما رویه عملی کشورهای موفق در مبارزه با فساد نشان می دهد که اکتفا به نظارت متمرکز و عدم بهره جستن از ظرفیت بالقوه جمع سپاری (Crowdsourcing) و نهادهای غیرمتمرکز و مردمی نتیجه مطلوب را حاصل نخواهد کرد. در این راستا این گونه کشورها برای تحریک موثر انگیزه مردم در راستای گزارش دهی تخلف، بستری مناسب از رهگذر پیش بینی حمایت و تشویق در نظام تقنینی خود سازمان بندی کرده اند. این مقاله بر آن است که به این پرسش پاسخ دهد که چگونه می توان بستر حقوقی مناسبی را برای فعال سازی گزارش دهی عموم مردم فراهم ساخت؟ نگارندگان در پاسخ به این پرسش با روش توصیفی- تحلیلی با مطالعه تطبیقی نظام قانون گذاری ایالات متحده امریکا، ضمن معرفی نهاد گزارش دهندگان مردمی فساد و تخلف، سازوکارهای مختلف حمایتی و تشویقی را در راستای فعال سازی ظرفیت این نهاد به عنوان یافته های خود ارائه می دهند.