پیش ‏بینی اثر تغییر آب‏ و‏ هوایی بر شاخص ‏های اقلیم-کشاورزی و عملکرد برنج مطالعه موردی: مناطق شمال ایران

برنج مهم ترین محصول غذایی و تاثیرگذار در اقتصاد جمعیت ساکن مناطق شمالی ایران محسوب شده؛ به همین دلیل نیازمند برنامه‏ریزی و مدیریت جدید در زمینه تاثیرات عوامل محیطی- اقلیمی بر روی آن می‏باشد. در این پژوهش میزان عملکرد محصول برنج برای بازه زمانی 2039-2010 با استفاده از داده‏های روزانه بارندگی، دمای حداقل، دمای حداکثر و ساعات آفتابی ایستگاه‏های هواشناسی نوشهر، بابلسر و قراخیل مورد بررسی قرار گرفت. از مدل Lars-WGبرای شبیه‏سازی پارامترهای هواشناسی و از معادلات رگرسیون چند‏متغیره جهت پیش‏بینی میزان عملکرد برنج استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد نوسانات هر یک از پارامترهای دمای حداکثر سپتامبر، دمای حداقل ماه می، ساعات آفتابی آگوست و حداکثر دمای سپتامبر موجب نوسان در میزان عملکرد محصول برنج خواهد شد. در ایستگاه نوشهر حساسیت و انطباق بیشتری بین متغیر ساعات آفتابی آگوست و عملکرد محصول برنج مشاهده شد اما بارندگی آوریل یک انطباق نسبی با عملکرد برنج را نشان داد. در ایستگاه قراخیل دمای حداکثر سپتامبر و دمای حداقل در ماه می از حساسیت و انطباق قویتری نسبت به عملکرد محصول برنج برخوردار خواهد بود. اما در مجموع، عملکرد برنج در دو ایستگاه نوشهر و قراخیل واکنش مشابهی نسبت به پارامترهای اقلیمی خواهد داشت و بیشترین انطباق و حساسیت بین عملکرد محصول برنج و حداکثر دمای سپتامبر در ایستگاه بابلسر پیش‏بینی شد. تولید محصول برنج در مناطق نوشهر و قائمشهر از 2010 تا 2029 کاهش خواهد یافت و در منطقه بابلسر از 2010 تا 2019 افزایش یافته و سپس از 2020 تا 2029 روند کاهشی خواهد داشت اما از 2030 تا 2039 برای هر سه ایستگاه در تولید محصول برنج روند افزایشی پیش‏بینی شد