پهنه بندی مخاطرات جوی در شمال غرب ایران

هدف پژوهش حاضر، پهنه بندی اقلیمی مخاطرات جوی در شمال غرب ایران می باشد. برای این منظور از داده های سازمان هواشناسی کشور شامل دمای متوسط، دمای حداقل، دمای حداکثر و بارش در مقیاس روزانه و ماهانه برای تعداد سیزده ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در محدوده سه استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل برای یک دوره ی 26 ساله (2015-1990) استفاده شد. در این تحقیق تعداد ده مخاطره جوی مهم مورد بررسی قرار گرفت. سپس نقشه های فراوانی وقوع به تفکیک برای هر یک از مخاطرات با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) تهیه شد. یافته های تحقیق نشان داد که در شمال غرب بخش های شرق و جنوب شرق، مرکز و غرب آن از جهت فراوانی وقوع جزء پرمخاطره ترین مناطق هستند. در عین حال بخش های شمال شرق از کمترین میزان خطرخیزی برخوردارند. کولاک و توفان گرد و غبار از مهم ترین مخاطرات جوی شمال غرب بود. بالاترین فراوانی مخاطره در منطقه ی شمال غرب پدیده ی کولاک با مجموع 4148 بار مخاطره در طی دوره ی مورد مطالعه است. بیشترین فراوانی کولاک در ایستگاه اهر با مجموع 514 بار مخاطره مشاهده گردید. دومین مخاطره در شمال غرب پدیده ی گرد و غبار با مجموع 1948 بار مخاطره است. بیشترین فراوانی آن در ایستگاه مراغه با مجموع 410 بار مخاطره مشاهده می گردد. سومین مخاطره در شمال غرب پدیده ی توفان تندری با مجموع 1773 بار مخاطره بوده است. ششمین مخاطره پدیده ی یخبندان با میانگین 1315 بار مخاطره است. بیشترین فراوانی یخبندان در ایستگاه خلخال با مجموع 144 بار مخاطره شد. هفتمین مخاطره صورت گرفته در شمال غرب پدیده ی تگرگ با مجموع 341 بار مخاطره است. بیشترین فراوانی تگرگ در ایستگاه مراغه با مجموع 56 بار مخاطره گردید. هشتمین مخاطره پدیده ی مه با مجموع 333 بار بوده است. بیشترین فراوانی مه در ایستگاه اهر با مجموع 135 بار مخاطره می باشد. نهمین مخاطره صورت گرفته در شمال غرب پدیده ی خشکسالی با مجموع 168 بار مخاطره است. بیشترین فراوانی خشکسالی در ایستگاه های ارومیه و اردبیل هر دو با مجموع 16 بار مخاطره مشاهده گردید. دهمین و کمترین مخاطره مشاهده شده در شمال غرب پدیده ی بارش حدی با مجموع 149 بار مخاطره می باشد. بیشترین بارش حدی در ایستگاه پارس آباد با مجموع 19 بار مخاطره مشاهده گردید. کمترین فراوانی بارش حدی در ایستگاه های ماکو، خلخال هر دو با مجموع 4 بار مخاطره بوده است.