بررسی آماری نقش موالی خاندان اشعری در کتب اربعه شیعه

موضوع پژوهش حاضر، بررسی آماری نقش موالی خاندان اشعری درکتب اربعه شیعه است که در آن، تعداد احادیث نقل شده از چهار تن از محدثان قمی قرن سوم و اوایل قرن چهارم هجری به نام های احمد بن محمد بن خالد برقی، محمد بن حسن صفار قمی، علی بن ابراهیم بن هاشم قمی و محمد بن یحیی العطار در کتاب های الکافی، من لایحضره الفقیه، تهذیب الاحکام و الاستبصار فی مااختلف من الاخبار، نقش و تاثیر این محدثان را بررسی می نماید. با توجه به اهمیت و برجستگی مکتب حدیثی قم و راویان این شهر در این دوره تاریخی، میزان تاثیرگذاری محدثان قمی بر تالیف این کتب و تاثیر وضعیت این اجتماع شیعی بر روایات نقل شده از این راویان، مساله اصلی پژوهش حاضر است. روش پژوهش توصیفی و گردآوری داده ها بر منابع کتابخانه ای مبتنی است. نتیجه به دست آمده از این پژوهش، نشان می دهد که فارغ از احادیث مشترک، در سند بیش از 43% احادیث کتب اربعه نام اینان دیده می شود که در کتاب کافی این رقم بیش از 75% احادیث را شامل می گردد که این به نقش پررنگ راویان قمی اشاره دارد. بیش ترین احادیث نقل شده از اینان، مربوط به احکام ازدواج است و کم ترین به احکام جهاد اختصاص دارد، اما در مقابل بیش ترین درصد روایات نقل شده از این راویان در باب جهاد است.