نقش کیفی هندسه در پایایی شکلی هندسی حیاط مرکزی مساجد ایران
نویسنده:
چکیده:
حیاط مرکزی در معماری ایران دارای سابقه طولانی است. اگرچه این درونگرایی را معلول عوامل فرهنگی-اعتقادی، روانشناختی، اقلیمی و یا ناشی از دسترسی می دانند. بعضی از این علتها می تواند در موضوعات مختلف معماری پر رنگ تر از بقیه باشد لذا هدف از پژوهش بررسی نقش غالب کیفی هندسه بر ثبات شکلی حیاط مرکزی مساجد است. هندسه و ریاضیات در جمله دانش ها و سرزمین ها یکسان است ولی طرز برداشت و استفاده از آن ها مختلف است این هندسه در معماری ایرانی به تنها جنبه های کمی محدود نمی شود بلکه شامل جنبه های کیفی نیز می گردد. انتخاب یک هندسه خاص چهار ضلعی (مربع یا مستطیل) در طول دوره اسلامی برای حیاط مرکزی مساجد می تواند مبین عمل یا عوامل تاثیرگذاری باشد که حتی در صورت تغییر شکل هندسی در حیاط مرکزی موضوعات دیگری چون مدارس و کاروانسراها (از دوره صفویه به بعد)، همچنان ثبات شکلی را برای مساجد به همراه داشته است. در این پژوهش ابتدا با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، مبانی آن تبیین وسپس به روش تحلیلی و توصیفی و یا بهره گیری از شواهد تعیین گر تاریخی فرضیات مطرح شده به آزمون گذاشته می شوند. یافته های پژوهش نشان می دهد وجه کیفی هندسه در ثبات شکلی (مربع یا مستطیل) حیاط مرکزی مساجد نسبت به عوامل دیگر غالب تر بوده به گونه ای که بین دیدگاه اسلامی و بهره گیری از شکل چهارضلعی (مربع یا مستطیل) در حیاط مرکزی مساجد می توان ترادفی در تراز معنا (تمثیل و رمز) با صورت قائل شد که همراه با آن وجه روانشناختی فضا نیز در پلان مربع یا مستطیل همخوانی مناسبی با حضور قلب نمازگزار داشته تا زمینه مناسب برای عبادت فراهم گردد.
کلیدواژگان:
حیاط مرکزی ، هندسه ، معماری اسلامی ، تمثیل ، مسجد
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
53 تا 62
لینک کوتاه:
magiran.com/p1938348
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 990,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!