مدل یابی پیشرفت تحصیلی براساس ترتیب تولد با میانجی گری هوش معنوی، مهارت های اجتماعی و خلاقیت در دانش آموزان

  امتیازات مشاهده شده فرزندان اول بر فرزندان بعدی در صفات شخصیتی، هوش و پیشرفت تحصیلی، بخشی از پدیدهای است که به اثر ترتیب تولد معروف است. نظریه های ترتیب تولد به دنبال تبیین اثر ترتیب تولد، یعنی تفاوت های هوشی و عملکردی افراد دارای ترتیب های مختلف تولد هستند. فرضیه کاهش منابع خانواده و الگوی هم آمیزی دو نظریه معروف در این زمینه هستند که علت برتری فرزندان اول بر فرزندان بعدی را در هوش و پیشرفت تحصیلی توضیح می دهند، بنابر موضوع فوق این پژوهش با هدف بررسی مدل یابی پیشرفت تحصیلی براساس ترتیب تولد با میانجیگری هوش معنوی، مهارت های اجتماعی و خلاقیت در دانش آموزان انجام شد. روش از نوع پژوهش های همبستگی مبتنی بر روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانش آموزان دختر پایه دهم متوسطه شهر ارومیه در سال تحصیلی 97-1396 به تعداد 1472 نفر تشکیل دادند. در این پژوهش برای تعیین حجم نمونه با توجه به تعداد متغیرهای مشاهده شده و تخصیص ضریب 15 برای هر متغیر و با احتساب احتمال وجود پرسشنامه های ناقص 250 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. ابزارهای گردآوری داده ها شامل مقیاس هوش معنوی کینگ، مقیاس مهارت های اجتماعی ایندربیتزن، فوستر و مقیاس خلاقیت تورنس و پرسش ترتیب تولد اول تا سوم در خانواده مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین ترتیب تولد، هوش معنوی، مهارت های اجتماعی و خلاقیت با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان رابطه مثبتی وجود دارد، همچنین مدل پژوهش تائید گردید و به طور کلی 38 درصد از پیشرفت تحصیلی توسط ترتیب تولد، هوش معنوی، مهارت های اجتماعی و خلاقیت قابل تبیین می باشد. همچنین ترتیب تولد اثر مستقیم معنادار بر پیشرفت تحصیلی داشت و ترتیب تولد با میانجیگری هوش معنوی، مهارت های اجتماعی و خلاقیت اثر غیر مستقیمی بر پیشرفت تحصیلی نشان داد. با توجه به تاثیر ترتیب تولد بر پیشرفت تحصیلی در محتوای آموزشی به افراد توجه به این عامل می تواند پیرو متغیرهای واسط همانند هوش معنوی، مهارت های اجتماعی و خلاقیت، تاثیرات بسزایی بر پیشرفت تحصیلی ایجاد نماید.