ارزیابی عملکرد آبخوان تحت تاثیر سناریوهای مختلف اقلیمی (مطالعه موردی: حوضه آبریز قره سو)

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
امروزه با توجه به تغییرات اقلیمی در سطح کره زمین و نیز اثرات آن بر منابع آبی، مدیریت سفره های آب زیرزمینی به عنوان یکی از مهم ترین منابع اصلی تامین آب شرب، کشاورزی و صنعت جایگاه ویژه ای را در مطالعات منابع آبی به خود اختصاص داده است. لذا در این پژوهش به منظور بررسی اثرات ناشی از تغییرات اقلیمی بر آبخوان قره سو در استان گلستان از نرم افزار GMS7.1 استفاده شد و شبیه سازی کمی آبخوان در دو حالت پایدار و ناپایدار انجام شد. نتایج حاصل از صحت سنجی مدل نشان داد که مقادیر سطح ایستابی پیش بینی شده توسط مدل با مقادیر مشاهداتی از تطابق خوبی برخوردارند و مقدار جذر میانگین مربعات خطا 810/0 بدست آمد. پس از اطمینان از صحت مدل تهیه شده، سناریوهای متفاوتی مطرح گردید. براساس نتایج حاصل از سناریوها مسلم گردید که اجرای هر سناریو نه تنها در همان ماه، بلکه تا چندین ماه بعد نیز افتی در آبخوان ایجاد می کند. به عنوان مثال با توجه به تعدد زیاد چاه ها در منطقه، سناریر افزایش برداشت حتی به میزان 5 یا 10 درصد، تاثیر زیادی در افت سطح آب زیرزمینی ایجاد خواهد کرد و این میزان افت در بعضی نقاط بیشتر به چشم می آید. بیشترین میزان افت مشاهده شده در اثر افزایش برداشت مربوط به تیرماه و حداکثر افتی به اندازه 1.66 متر در نقاط بسیار کوچکی از آبخوان بوده است که این نقاط مربوط به نواحی با تمرکز چاه های بهره برداری زیاد و برداشت بالا(نواحی مرکزی و جنوبی دشت) می باشد. سناریوی حذف پساب شرب شهری مشخص کرد که این عمل منجر به میزان افت حداکثری متفاوتی را در ماه های مختلف با گذشت زمان می شود. به گونه ای که در مهرماه این میزان افت، حدود 0.43 و در شهریور به 1.99 متر خواهد رسید وکاهش حجمی معادل 0.6 تا 0.7 میلیون مترمکعب را در هر ماه با توجه به میزان مصرف ماهانه ایجاد می کند. سناریوی کاهش آبدهی رودخانه ها، نشان داد که کاهش آبدهی در یک فصل، نه تنها در همان فصل بلکه بر فصل بعد نیز تاثیر زیادی خواهد گذاشت و کاهش آبدهی در فصل زمستان، مقدار افت بیشتری نسبت به سایر فصول ایجاد می نماید. به گونه ای که در دی ، بهمن و اسفندماه حداکثر افتی به میزان 1.27، 1.74 و 1.67 متر را بیشتر در حوالی رودخانه های گرمابدشت و قرن آباد ایجاد خواهد کرد. سناریوی کاهش بارندگی موثر نشان داد، که کاهش 20 درصدی بارندگی موثر در فصل زمستان افت بیشتری در آبخوان در همان فصل و فصل بعد ایجاد خواهد کرد. به گونه ای که این کاهش در فصل زمستان، حداکثر افتی به میزان 0.2 متر در دی ماه، 0.97 در بهمن و در اسفندماه به میزان 0.4 متر را، بیشتر در نواحی جنوبی آبخوان و محدوده ایستگاه های شصت کلاته، ناهارخوران و پل اردوگاه که مربوط به ارتفاعات می شود ایجاد می کند.
زبان:
فارسی
صفحات:
1140 تا 1153
لینک کوتاه:
magiran.com/p1938868 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!