نقدی بر جایگاه حقوق شهروندی مدرن در قوانین و مقررات ملاک عمل مدیریت شهری در ایران

حقوق شهروندی[1] مدرن از مهمترین مباحث حقوق معاصر در حوزه های مختلف حقوق ملل و بین الملل به شمار می رود. در ایران، "شهروندی" مفهوم نسبتا نوینی است که از دوران انقلاب مشروطیت، که نخستین تلاش ها جهت نیل به آزادی های مدنی صورت گرفت- وارد ادبیات حقوقی ایران شد و با مفهوم شهروندی مدرن متفاوت است. این مقاله، به بررسی انتقادی جایگاه حقوق شهروندی در قوانین پایه، شامل قانون اساسی و قوانین پنج ساله توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، به عنوان منبع اصلی تمام قوانین و مقررات کشور و همچنین در قوانین شهری موثر بر عملکرد مدیریت شهری، پرداخته است. از نتایج این مطالعه آن است که حقوق شهروندی در ایران هنوز به صورت کامل محقق نشده و تحقق حقوق شهروندی در ایران با توجه به دو نکته اساسی امکانپذیر است: نخست، بومی سازی، تعریف و تدوین منشور حقوق شهروندی در چارچوب اصول فقه اسلامی و دوم، برنامه ریزی راهبردی برای آموزش مفهوم و وظایف شهروندی پایدار جهت آشنا ساختن شهروندان به حقوق و تکالیف خود در جامعه اسلامی ایران.