استفاده از نگرش تحلیل مولفه های اصلی برای وزن دهی ویژگی های آماری، اقلیمی و جغرافیایی حداکثر بارندگی 24 ساعته و تحلیل مکانی خوشه بندی (مطالعه موردی: حوضه دریاچه ارومیه)

ناحیه بندی یکی از ابزارهای مفید برای انجام تحلیل های موثر در مناطق فاقد داده، یا دارای داده های ناقص است. یکی از روش های ناحیه بندی که در مطالعات هیدرولوژیک بسیار مورد استفاده قرار می گیرد، خوشه بندی است. یکی از عوامل تاثیرگذار بر خوشه بندی، درجه اهمیت و میزان مشارکتی است که هر یک از این ویژگی ها می توانند داشته باشند. در این پژوهش، سعی شد از یک مجموعه گسترده ای از ویژگی ها برای مقایسه عملکرد آنها در ناحیه بندی استفاده شود. سپس، با توجه به درجه اهمیت و نقشی که هر ویژگی در ناحیه بندی دارد، وزن مناسب برای هر یک از گروه ویژگی ها با استفاده از خروجی روش تحلیل مولفه های اصلی تعیین و تاثیر وزن دهی در تشکیل ناحیه های همگن با استفاده از روش خوشه بندی وارد بررسی شد. بدین منظور، در این پژوهش از داده های حداکثر بارش 24 ساعته 63 ایستگاه باران سنجی واقع در حوضه دریاچه ارومیه که دارای طول دوره آماری 30 سال (1387-1358) هستند، استفاده شد. علاوه بر این، هفت دسته ویژگی به منظور ناحیه بندی بارش تعریف شدند. نتایج نشان داد که با درنظر گرفتن ویژگی های مختلف و ترکیب آنها با یکدیگر، ناحیه بندی متفاوتی در تعداد نواحی تشکیل شده است و نیز تعداد ایستگاه های متفاوتی در هر ناحیه وجود خواهد داشت. از میان هفت گروه ویژگی مشخص شد که دسته ویژگی های جغرافیایی و اقلیمی- جغرافیایی خوشه بندی مناسب تری را در سطح حوضه نشان داده اند. همچنین، وزن دادن به ویژگی ها در بیشتر موارد می تواند تاثیر مثبتی در بهبود اندازه همگنی و تشکیل نواحی مستقل از لحاظ پراکندگی ایستگاه ها و چگونگی قرارگیری آنها در سطح حوضه داشته باشد.