مکان گزینی آسیب دیدگان ناشی از زلزله در بافت های تاریخی با تاکید بر مرحله ی اسکان موقت؛ (چرایی و ضرورت ها)

با عنایت به آسیب پذیری بالای بافت های تاریخی در برابر زلزله و بررسی ابعاد بحران، با توجه به ویژگی های خاص آن ها و نیز بررسی تجارب زلزله های پیشین، اسکان موقت بازماندگان از جمله مباحث مهم در فرآیند تامین سرپناه پس از سانحه است که حل منطقی آن می تواند از بروز و یا گسترش بحران های ثانویه ممانعت کند. تجارب گویای آن است که بازماندگان به ویژه در بافت های تاریخی که قرابت های اجتماعی در آنها عمیق تر است، تمایل بیشتری به ماندن در محدوده ی مکانی از خود نشان می دهند. چنانچه شرایطی برای تحقق این مهم فراهم شود، می توان انتظار داشت که بازگشت به شرایط عادی در مدت زمان کوتاه تری محقق خواهد شد. با عنایت به این مهم، سوال آن است که ضرورت اسکان موقت سانحه دیدگان زلزله در بافت های تاریخی چه بوده و بهترین راه حل برای رفع این نیاز، در زمان وقوع بحران و پس از آن چیست؟ این پژوهش بر اساس رویکرد کیفی و مبتنی بر توصیف و تحلیل انجام شده است. ابتدا با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای، پیشینه ی موضوع با تکیه بر کتب، مقاله ها، گزارش ها، طرح های پژوهشی و پایان نامه های تحصیلی مرتبط، شیوه های مختلف اسکان موقت پس از زلزله مورد واکاوی قرار گرفته و و سپس به مولفه ی حس تعلق به مکان در ساکنان بافت های تاریخی و اهمیت قرابت های اجتماعی در این محیط ها، پرداخته شده است. در ادامه طبق مدل سوآت،5 داده ها، ارزیابی و استنتاجات نهایی ارایه شده است. مبتنی بر استتنتاجات حاصله از ارزیابی درونی و بیرونی مدل پیشنهادی، یافته ها حاکی از آن است که با توجه به حس تعلق ساکنان و پایداری اجتماعی موجود در بافت های تاریخی، بازماندگان - علیرغم وجود برخی کاستی ها - ، تمایل بیشتری به اسکان در مکانی همجوار با محل زیست خود دارند تا ضمن حراست از داشته های (اجتماعی، فرهنگی و مالی) خود، در روند بازسازی نیز مشارکت فعالانه داشته باشند. از این طریق، ضمن توجه به خواسته های افراد، رغبت افراد به ماندن در محل فراهم شده و زمینه های بازگشت به زندگی و رضایتمندی ساکنان فراهم می گردد.