استفاده از سامانه های ایستا و غیرفعال خورشیدی جهت ایجاد آسایش حرارتی در طرح معماری خانه های سنتی تبریز

مناطق اقلیمی و شرایط آب و هوایی متفاوت، بشر را بر آن داشته تا با ارائه راه حل ها و شیوه های مختلف به دنبال بهترین شرایط حرارتی برای خود باشد. از طرفی امروزه معضلات مربوط به سوخت های فسیلی و آلودگی های ناشی از آن، موجب تمایل مضاعف بشر به استفاده از انرژی های تجدیدپذیر جهت ایجاد آسایش حرارتی شده است. با کنکاشی در ساختار فضایی و کالبدی معماری خانه های سنتی می توان نمود راهکارهای متنوع را در بهره گیری از عناصر و الگوهای معماری، هم راستا با سامانه های گرمایش و سرمایش ایستا مشاهده کرد، که ضمن دست یابی به آسایش پایدار در معماری، موجبات حرکت در راستای توسعه پایدار و صرفه جویی در منابع و انرژی نیز فراهم شده است. لذا مقاله حاضر در پی آن است که با بررسی ساختار فضایی-کالبدی معماری خانه های سنتی تبریز، نحوه تجلی و کاربرد سامانه های گرمایش و سرمایش ایستا جهت آسایش حرارتی در خانه های سنتی را تفسیر و تحلیل کند. روش تحقیق تحلیلی و توصیفی می باشد و برای گردآوری اطلاعات از ابزارهای کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد، معماران سنتی تبریز با توجه به اقلیم منطقه و با استفاده از سامانه های گرمایش و سرمایش ایستا و بهره گیری بهینه از انرژی های تجدیدپذیر، الگوها و راهکارهایی به کار بسته اند که موجب آسایش حرارتی ساکنان در فصول سرد و گرم سال شده است. اقلیم سرد تبریز، اهمیت بهره گیری از انرژی خورشید را دوچندان کرده است، از اینرو نحوه استقرار و جهت گیری خانه، ساخت پنجره های رو به آفتاب و استفاده از ظرفیت حرارتی خاک و مصالح در اولویت کار معماران بوده است.