تفسیر سیاسی از آیه ی نفی سبیل برداشتی تفسیری از پایگاه فقه سیاسی(آیه ی 141 سوره ی مبارکه ی نساء)

قاعده ی "نفی سبیل" از جمله قواعد فقهی است که در روابط حقوقی مسلمانان با غیرمسلمانان نقش تعیین کننده ای داشته و به عنوان شاخصی برای تعدیل و تنظیم روابط مسلم و غیرمسلم به کار رفته است. به واسطه ی این قاعده، در ارتباط میان امت اسلامی و ملل غیرمسلمان، چنین ایجاب می شود که همواره مسلمانان باید برتری داشته باشند و به هیچ وجه تعهد و روابطی را نپذیرند که موجب تسلط غیرمسلمانان بر ایشان شده، یا منجر به تساوی آنان با مسلمین گردد. آنچه در این مقاله بدان پرداخته شده، پاسخ به این پرسش بنیادی است که آیا مضمون آیه ی 141 سوره ی نساء چنین افاده ای را می نماید یا خیر؟! در این نوشتار، با روش توصیفی و تحلیلی، پس از بررسی مفهوم قاعده ی یادشده در فقه و مستندات اساسی این قاعده، به بازتاب این اصل در آثار فقهی و تفسیری پرداخته و سپس ملاحظاتی بر این تفسیر ارائه شده است. بررسی منابع و دیدگاه های مختلف نشان می دهد که «آیه ی نفی سبیل» در معنای مطابقی و مستقیم خود نمی تواند دلیل قاعده ی فقهی نفی سبیل قرار گیرد؛ تا از این طریق به منع روابط استیلایی مسلمین با کافران پرداخت، چرا که ویژگی قاعده آن است که بر مصادیق خود بدون واسطه منطبق باشد.