تاثیر نوسانات اقلیمی بر فراوانی طوفان های گرد و غبار در ایران

پیام:
چکیده:
مناطق مختلف، استعدادهای متفاوتی در تولید گرد و غبار دارند و افزایش طوفان های گرد و غبار نشان دهنده حاکمیت اکوسیستم بیابانی در هر منطقه است. بدین منظور، داده های ساعتی گرد و غبار و داده های ماهانه هواشناسی و اقلیمی شامل دمای بیشینه، دمای کمینه، دمای متوسط، سرعت بیشینه باد، مجموع بارش و دمای خاک در اعماق مختلف (5، 10، 20، 30 و 50 سانتی متر) در 37 ایستگاه سینوپتیک کشور با طول دوره آماری 25ساله (19902014) گردآوری، و روند آن ها توسط آماره های ناپارامتری من-کندال و سنس استیمیتور محاسبه شد. همچنین برای بررسی تاثیرپذیری طوفان های گرد و غبار از نوسانات اقلیمی علاوه بر متغیرهای مذکور، شاخص خشکسالی بارش-تبخیر و تعرق پتانسیل استاندارد (SPEI) نیز در بازه زمانی فصلی محاسبه و سپس برای تحلیل همبستگی عناصر اقلیمی و طوفان های گرد و غبار، از روش اسپیرمن استفاده شد. نتایج فراوانی روزهای گرد و غباری در این بازه 25ساله نشان می دهد که زابل، آبادان و اهواز رکورددار بیشترین روزهای همراه با طوفان های گرد و غباری، به ترتیب با 711، 401 و 321 روز بوده اند. نتایج آزمون من-کندال نشان داد که از 37 ایستگاه هواشناسی مورد بررسی، 6 ایستگاه اردبیل، بیرجند، مشهد، سبزوار، یزد و سمنان دارای روند نزولی، 5 ایستگاه دارای روند افزایشی معنی دار در سطح اطمینان 95% و 21 ایستگاه دارای روند افزایشی معنی دار در سطح اطمینان 99% بوده اند. نتیجه آزمون سنس استیمیتور نشان داد که 6 ایستگاهی که در روش من-کندال دارای روند نزولی بودند، در این روش بدون روند هستند و به ترتیب 11، 10 و 10 ایستگاه دارای روند افزایشی، افزایشی معنی دار در سطح اطمینان 95% و افزایشی معنی دار در سطح اطمینان 99% هستند؛ به طور کلی در اکثر موارد نتایج دو آزمون در سطوح اطمینان مورد نظر مشابهت دارد. نتایج همبستگی اسپیرمن در کشور نشان می دهد که فراوانی روزهای گرد و غباری با سرعت بیشینه باد، شاخص SPEI و دمای بیشینه از بین پارامترهای اقلیمی گفته شده، به ترتیب با ضرایب 74/0، 57/0- و 48/0 بیشترین همبستگی را داشته و همگی در سطح اطمینان 99% معنی دار شده اند. ضمن اینکه دمای عمق 5 سانتی متر خاک نسبت به دیگر اعماق، بیشترین همبستگی را با طوفان گرد و غبار داشته و با ضریب 39/0 در سطح 95% معنی دار شده است. به طور کلی، نتایج آزمون های انجام شده بیانگر افزایش روند طوفان های گرد و غبار در غرب و جنوب غرب، قسمت هایی از شمال غرب و جنوب شرق کشور است. نتایج این مطالعه می تواند در شناخت اثرات نوسانات اقلیمی بر فراوانی طوفان گرد و غبار و مهار بیابان زایی ایران مفید باشد.
زبان:
فارسی
صفحات:
13 تا 32
لینک کوتاه:
magiran.com/p1945920 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!