ارزیابی مقایسه ای کارآمدی بالینی بیهوشی داخل عضلانی دیازپام-کتامین، مدتومیدین-کتامین و زایلازین-کتامین در قرقاول طوقدار (فازیانوس کولچیکوس)

برای القای بیهوشی عمومی در گونه های مختلف پرندگان از آرام بخش ها و بیهوشی های تزریقی متعددی استفاده می شود. پرندگان حیوانات بسیار حساسی هستند و هر گونه سوء مدیریت در شرایط بحرانی می تواند سبب بروز شوک و مرگ سریع آن ها شود. بنابراین انتخاب دقیق ایمن ترین ترکیب بیهوشی ممکن و دوز مناسب بسیار مهم می باشد. هدف این مطالعه ارزیابی کارآمدی بالینی ترکیب دیازپام-کتامین (DK)، مدتومیدین-کتامین (MK) و زایلازین-کتامین (XK) در بیهوشی قرقاول ها بود. تعداد 24 قطعه قرقاول به 3 گروه مساوی تقسیم شدند و هر کدام از گروه ها یکی از 3 ترکیب داروهای بیهوشی (mg/kg 0/9 دیازپام و mg/kg 0/150 کتامین، mg/kg 20/0 مدتومیدین و mg/kg 0/80 کتامین، mg/kg 0/3 زایلازین و mg/kg 0/80 کتامین) را به صورت تزریق عضلانی دریافت کردند. پیش بیهوشی در قرقاول ها با داروهای آرام بخش انجام شد و بعد از 5 دقیقه‏، بیهوشی با تزریق کتامین القا گردید. زمان مشاهده عدم تعادل (07/1 ± 50/2 دقیقه؛ میانگین ± انحراف معیار) و زمان بر زمین افتادن (25/1 ± 13/6 دقیقه؛ میانگین ± انحراف معیار) در گروه XK از همه کمتر بود. در گروه MK، زمان باقی ماندن در حالت خوابیده (24/20 ± 73 دقیقه) از سایر گروه ها طولانی تر، در حالی که زمان بازگشت از بیهوشی (61/13 ± 157 دقیقه) در این گروه از همه کوتاه تر بود. شل شدن عضلانی در طول بیهوشی در همه گروه ها عالی بود. مرحله بازگشت از بیهوشی پرندگان، فاقد رخداد قابل توجهی بود. ضربان قلب (HR) به طور معنی داری در گروه DK نسبت به گروه های XK و MK بالاتر بود. درجه حرارت بدن (BT) در همه گروه ها نسبت به مقادیر پایه کاهش یافت در حالی که در گروه MK نسبت به گروه DK و XK کمتر بود. تعداد تنفس (RR) در گروه XK به طور معنی داری کمتر از گروه های DK و MK بود. به طور کلی، ترکیب MK نتایج بهتری را در مقایسه با ترکیب DK یا XK در بیهوشی قرقاول نشان می دهد.