تحلیل وضعیت خشکیدگی جنگل های بلوط زاگرس با استفاده از روش های آمار مکانی (پژوهش موردی: جنگل زرآب استان ایلام)

حدود یک دهه است که پدیده خشکیدگی در جنگل های بلوط زاگرس مشاهده شده است. یکی از کانون های اصلی و ابتدایی این پدیده جنگل های استان ایلام هستند. در این پژوهش جنگلی به مساحت 83 هکتار در منطقه زرآب ایلام که مبتلا به خشکیدگی بود انتخاب و نوع گونه، قطر برابرسینه، فرم پرورشی، ارتفاع کل، درصد خشکیدگی و سطح تاج کلیه درختان خشکیده بررسی و مختصات جغرافیایی آنها تعیین شد. ساختار، الگو و همبستگی مکانی این متغیر ها به ترتیب با استفاده از تحلیل واریوگرام، آماره او-رینگ و تابع همبستگی نشان دار (MCF) بررسی شد. نتایج نشان داد که تراکم درختان دچار خشکیدگی 27 پایه در هکتار است که بیشتر شامل جست گروه های شاخه زاد با بیشترین فراوانی در پایه های کم قطر و میان قطر بوده است. الگوی پراکنش درختان دچار خشکیدگی تا شعاع 35 متری خوشه ایو پس از آن یکنواخت بود. تحلیل واریوگرم نشان داد که درصد خشکیدگی و قطر برابرسینه دارای ساختار مکانی قوی قابل مدل سازی و سطح تاج و ارتفاع کل دارای ساختار مکانی ضعیف هستند. نمودار MCF نشان داد که قطر برابرسینه درختان خشکیده مجاور مشابه نیستند، اما درصد خشکیدگی آنها به هم شباهت دارند. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که خشکیدگی در تمام درختان منطقه پژوهش با متغیرهای زیست سنجی مختلف و در جهات مختلف جغرافیایی اتفاق افتاده است. نتایج به دست آمده می تواند راهنمایی برای مدیریت پایدار این توده ها و جنگل شناسیکاربردی آنها بوده و به هنگام برش های بهداشتی مدنظر قرار گیرد تا براساس نوع الگوی پراکنش و ابعاد لکه ها و خوشه ها و فواصل موجود دخالت صورت گیرد.