دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عراق و پیامدهای امنیتی آن (مورد مطالعه: معاودین)

در سال های اخیر قدرت سخت تا حدود زیادی وجه اعتباری خویش را از دست داده و رویکردهای نرم افزاری از اهمیت بیشتری برخوردار شده اند. در این فضا، کشورها در حوزه سیاست خارجی خود با اقتضائات نوظهوری مواجهه شده اند که ازجمله آن ها می توان به اضافه گشتن رکن چهارم دیپلماسی (فرهنگی) به ارکان سه گانه قبلی (سیاسی، اقتصادی و امنیتی) اشاره نمود. این مقاله باهدف واکاوی نقش و جایگاه معاودین در دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عراق صورت پذیرفته است و از این رهگذر، می کوشد پیامدهای امنیتی آن را شناسایی و تبیین نماید.

روش پژوهش در این مقاله، کیفی از نوع توصیفی - تحلیلی و نوع پژوهش، کاربردی است. داده ها نیز با استفاده از ابزار فیش برداری گردآوری شده اند. بدین معنا، موضوع پژوهش ازنظر روش - از آغاز تا انتها - متکی بر یافته های تحقیق کتابخانه ای است.

در چارچوب نظریه اشاعه می توان معاودین را به عنوان ماموران تغییر و رهبران افکار در نظر گرفت که ازنظرگاه تاریخی در سه بازه زمانی از عراق اخراج شده و در ایران سکنی گزیده اند. یاری جستن از ظرفیت ها و پتانسیل های بالقوه و بالفعل ایشان در دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عراق می تواند مبنای روابطی معنادار و دامنه دار میان دو کشور را بر پا کند که منتجش، به وضوح بر سپهر امنیت ملی کشور سایه خواهد افکند.

نقش آفرینی معاودین در چارچوب دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران در عراق از یک سو، موجب رفع سوءتفاهم ها و سوءبرداشت ها میان دو کشور شده، ستیزش و منازعه میان آن ها را کاهش می دهد؛ از سویی دیگر، از طریق موجه ساختن سیاست ها و اقدامات جمهوری اسلامی در عراق به تامین منافع مشترک کمک می نماید.