تحلیل جنبش سربداران بر پایه نظریه کنش جمعی چارلز تیلی
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
تلفیق تاریخ و نظریه در شمار روشهایی است که بسیاری از محققان، از جمله تاریخنگاران و جامعهشناسان بدان توجه نشان داده اند. چارلز تیلی از جامعهشناسانی است که برای نشان دادن نحوه عمل الگوهای جامعهشناسانه از مواد تاریخی استفاده کرده است. نگارندگان این مقاله جنبش اجتماعی سربداران در ایران سده هشتم هجری را بر پایه نظریه «کنش جمعی» وی مورد تحلیل قرار داده اند. ابتدا مفاهیم مرتبط با کنش جمعی چون منافع، سازمان، بسیج، کنش جمعی، نیز مفاهیم فرصت، تهدید، سرکوب و تسهیل شناسایی، استخراج و شرح داده شده ، سپس بر اساس این مفاهیم به تحلیل عناصر درونی جنبش سربداران یعنی تاثیر منافع اقتصادی، نقش دراویش متصوفه، سازمان فتیان، مذهب تشیع و منابع موثر بر بسیج نیروهای سربداران، نیز عوامل عینی چون شرایط سرکوب و یا تسهیل در تقابل میان گروههای چالشگر سربداران و جامعه سیاسی ایلخانان پرداخته میشود. روش مورد استفاده در این مقاله «تطبیقی» است؛ و یافتههای حاصل از آن، تداوم تعدیهای مالیاتی مضاعف در تشخیص منافع؛ نقش طریقتهای صوفیه، مذهب تشیع، و سازمان فتوت و ارتباط نزدیک میان نیروهای اجتماعی آن به عنوان سازمان جنبش؛ و نقش سیاسی چنین نیروهایی به عنوان عمده منبع بسیج، نیز تجزیه حکومت ایلخانان و عدم توانایی و تجهیز نظامی در سرکوب مخالفان و گروههای مدعی، شرایط تسهیلکننده جنبش سربداران را نشان میدهد.
کلیدواژگان:
تشیع ، تصوف ، چارلز تیلی ، سربداران ، کنش جمعی
زبان:
فارسی
صفحات:
89 تا 120
لینک کوتاه:
magiran.com/p1951940
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 990,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!