تدوین مدل بلوغ فرایندپذیری و فناوری اطلاعات در واحد حسابداری

ابزارهای فناوری اطلاعات، بازوهای توانمند واحد حسابداری در جمع آوری، پردازش و گزارشگری اطلاعات هستند و این واحد را قادر می سازند تا مسئولیت های خود را با صحت بیشتر و کیفیت و سرعت بالاتر انجام دهد. یکی از پیش شرط های اصلی لازم برای استقرار سیستم های اطلاعاتی در واحد حسابداری، وجود فرایندهای منظم و ساختار یافته ای است که بستر مناسب را برای استقرار آن ها فراهم آورد. باید توجه داشت که صرف وجود ابزارهای پیشرفته ی فناوری اطلاعات ، تضمین کننده ی بالا رفتن کیفیت عملکرد واحد حسابداری نیست، بلکه چگونگی استفاده از این ابزارها در عمل و میزان بهره برداری از آن ها، عامل اصلی تعیین کننده ی بلوغ واحد حسابداری در این حوزه است. هدف اصلی پژوهش حاضر، تدوین مدل بلوغ فرایندپذیری و فناوری اطلاعات برای واحد حسابداری در شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه ی ایران است. جامعه ی آماری پژوهش، شامل مدیران مالی، حسابرسان داخلی، تحلیلگران سیستم های مالی، شرکای موسسات حسابرسی، و مدیر عامل شرکت ها است که با روش گلوله برفی، 27 نمونه انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه انجام شد. سپس داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل تم، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. تم های استخراج شده، در قالب مدل بلوغ CMMI، طبقه بندی شدند و مدل پژوهش تدوین گردید. به منظور اعتباربخشی به مدل نیز از روش های اجماع داده ها، کنترل اعضا، و معیارهای مقبولیت کوربین و استراوس استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان دادند که بلوغ فرایندپذیری در واحد حسابداری دارای پنج سطح (1) فرایندهای غیررسمی، (2) توسعه رسمی سازی فرایندها، (3) یکپارچه سازی و خودکار کردن فرایندهای اصلی، (4) همراستا کردن فرایندها با استراتژی ها، مدیریت فرایندهای غیررسمی و استثناها، و (5) بهبود مستمر فرایندها (از خوب به عالی) است. بلوغ فناوری اطلاعات نیز طی دارای پنج سطح (1) نرم افزارهای حسابداری مالی یا دفترداری، (2) راه کارهای نرم افزاری مالی، اداری، و بازرگانی، (3) راه کارهای نرم افزاری یکپارچه (4) راه کارهای مبتنی بر نگرش ERP، و (5) راه کارهای نرم افزاری مبتنی بر هوش مصنوعی (AI) است.