«حسرت بر گذشته» از بن مایه های اصلی ادب پایداری در نفثه المصدور

ادبیات شناسنامه و هویت هر دوره ای است که می توان در پرتو آن به واقعیات روزگار مولف و رویدادهای اجتماعی و سیاسی عصر وی دست یافت. به گواهی تاریخ، دوره مغول از پر التهاب ترین و بحرانی ترین دوره ها در تاریخ ایران به شمار می آید. هجوم لشکر تاتار از یک سو و روی کار آمدن و قدرت گیری طبقاتی از امرا و حاکمان بیدادگر و نالایق داخلی از سوی دیگر، سبب گردید تا آثار این دوره غالبا رنگ و بوی انتقاد و اعتراض به خویش بگیرد. در حقیقت ادبیات به عنوان آیینه تمام نمای هر عصر و ادیبان در مقام حامیان و سخنگویان مردم، با افشاگری و روشنگری از درد و رنج مردم ستمدیده و تبعات ناشی از بیدادگری حاکمان جور سخن گفتند. شهاب الدین محمد خرندزی زیدری نسوی از نویسندگانی است که در «نفثه المصدور»، ضمن خاطره گویی های شخصی، به تشریح اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه خویش می پردازد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی انجام شده و نتیجه حاکی از آن است که حسرت بر گذشته آرمانی، از مهم ترین مضمون های نفثه المصدور بوده است و نویسنده توانسته با بهره گیری هوشمندانه از شگردهای زبانی ویژه، عاطفه و اندیشه قوی، بازتاب دهنده جلوه های پایداری عصر خویش باشد.