واسنجی مدل هیدرولوژیکی WetSpa با استفاده از بهینه سازی چندهدفه NSGAII و PSO

مدل های بارش-رواناب مفهومی از جمله ابزارهای ساده و در عین حال کارآمد در مدل سازی های هیدرولوژیکی هستند. این مدل ها با در نظر گرفتن اطلاعات ورودی از قبیل بارش، تبخیر و تعرق و دمای اندازه گیری شده و اطلاعات توپوگرافی حوضه، رژیم جریان رودخانه ها را با استفاده از روابط ریاضی شبیه سازی می کنند. مدل بارش-رواناب WetSpa از جمله مدل های توزیعی است که در کشور بلژیک توسعه داده شده است. این مقاله قابلیت الگوریتم های بهینه سازی ژنتیک و جامعه ذرات را در واسنجی مدل هیدرولوژیکی WetSpa به منظور شبیه سازی بارش - رواناب حوضه کارون بزرگ ارائه می نماید. الگوریتم های بهینه سازی فوق به صورت چند هدفه برای واسنجی 11 پارامتر سراسری مدل WetSpa استفاده شده اند. توابع هدف در نظر گرفته شده در این مقاله شامل دو شاخص نش-سوتکلیف و نش-سوتکلیف لگاریتمی است تا بوسیله آنها عملکرد مدل در پیش بینی دبی های حداکثری و حداقلی بهبود یابد. نتایج نشان داده است که هر دو الگوریتم NSGA-II و PSO به ترتیب با ضریب رگرسیون 69/0 و 71/0 عملکرد مناسبی در کالیبراسیون مدل داشته اند. مقدار شاخص RMSE در دوره واسنجی نیز به طور متوسط برابر 8/119 و 3/152 اندازه گیری شده است. پس از واسنجی و صحت سنجی مدل، از آن برای شبیه سازی سیلاب در یک دوره یکساله در حوضه مذکور استفاده گردیده و قابلیت مدل ارزیابی شده است. همچنین آنالیز حساسیت روی پارامترهای موثر نشان داد که ضریب رواناب سطحی با 40% تاثیر روی مقدار دبی جریان، حساس ترین پارامتر سراسری مدل WetSpa بوده است.