کلونینگ، توالی یابی و شناسایی چندشکلی های جایگاه ژنی MHC-DAB II در ماهی فیتوفاگ

ارزیابی و پایش مداوم تنوع ژنتیکی جمعیت های مختلف آبزیان پرورشی در کارگاه های تکثیر آبزیان یکی از ضروری ترین نیازمندی ها برای حفاظت از پویایی و پایداری صنعت آبزی پروری است. هدف این پژوهش، کلونینگ، توالی یابی و شناسایی چندشکلی های جایگاه ژنی MHC-DAB II در ماهی فیتوفاگ بود. در این پژوهش تجربی، چندشکلی ژن MHC class II β در 138 نمونه باله ماهی فیتوفاگ پرورشی در چهار کارگاه تکثیر ایران (گیلان، مازندران، گلستان، استان خوزستان) و نمونه های لاین وارداتی از چین مطالعه شد. با انجام واکنش زنجیره ای پلیمراز، ضمن تکثیر قطعه ژنی Hymo-DAB، الگوهای هاپلوتایپی مختلف نمونه ها با روش SSCP بررسی و توالی های به دست آمده با ClustalW2 در نرم افزار Geneious 4.8.5 هم ردیف و مرتب شدند و درخت فیلوژنی توالی ها رسم شد. محصول واکنش PCR مربوط به جایگاه DAB ژنوم MHC کلاس II ماهی فیتوفاگ با وزن حدود 350جفت باز بدون باند جانبی در نمونه های مورد مطالعه به دست آمد که بیانگر تکثیر جایگاه ژنی 1*DAB2Hymo-DAB1*01/ در ماهی فیتوفاگ بود. بیشترین و کمترین تنوع هاپلوتایپی به ترتیب در جمعیت های خوزستان و مازندران مشاهده شد. میانگین اختلاف جایگاه های همسان (dS) و جایگاه های غیرهمسان (dN) بین آلل ها به ترتیب 0/25 و 0/30 و نسبت این دو عامل 1/2 بود. بالاترین غنای آللی در نمونه های وارداتی از چین (5) و کمترین غنای آللی میان نمونه های مازندران (3/8) مشاهده شد. تنوع هاپلوتایپی حاصله در ماهی فیتوفاگ به ژن 1*DAB2Hymo-DAB1*01/ تعلق دارد و میان گروه های مختلف این گونه، بیشترین تنوع هاپلوتایپی در جمعیت خوزستان و بالاترین غنای آللی مربوط به نمونه های وارداتی از چین است.