شرق ایران در جنگ جهانی دوم: عبور مهاجرین لهستانی

سابقه حضور قدرت های استعماری بخصوص انگلیس و روسیه در شرق ایران به سال های قبل از جنگ جهانی اول و رقابت آن ها بر سر مسئله هندوستان بازمی گردد اما در گیرودار جنگ جهانی دوم بار دیگر ایران، بخصوص نواحی شرقی، کانون توجه قدرت های بزرگ واقع می شود. در جریان جنگ و با شدت گرفتن و تغییر معادلات و باوجود اعلام بی طرفی از سوی ایران، قسمت هایی از این سرزمین به اشغال نیروهای متفق درآمد. نخستین کارکرد شرق ایران برای متفقین، استفاده از راه های مواصلاتی این منطقه برای رساندن تدارکات و تسلیحات به شوروی بود. جنگ جهانی دوم در دیگر سوی، منجر به کوچ اجباری تعداد زیادی از لهستانی ها شد، با توجه به این که بخش هایی از سرزمین لهستان هم زمان مورد تجاوز آلمان و اتحاد جماهیر شوروی قرار گرفت، تعداد زیادی از این آوارگان، توسط روس ها به سمت آسیای مرکزی و ازآنجا به ایران کوچانده شدند. ورود عده ای از آن ها به ایران، از مرزهای شرقی صورت گرفت و طبق قراردادهای وضع شده بین متفقین و ایران پس از سامان دهی و رسیدگی به وضعیت آشفته آن ها عمدتا توسط انگلیس، زمینه عبورشان از راه های شرقی ایران، برای کمک به جبهه های جنگ، فراهم گردید. این پ‍‍‍پژوهش درصدد است به بررسی اوضاع سیاسی - اجتماعی جنگ جهانی دوم در شرق ایران و چگونگی ورود لهستانی ها به این منطقه بپردازد