کارایی الگوهای مدل ریزمقیاس نمایی آماری SDSM در پیشبینی پارامترهای دمایی درحوضه آبریز میناب

امروزه تغییر اقلیم از چالش های جدی جوامع بشری و محیط زیست تلقی شده و سببایجادیکناهنجاریدرسیستماقلیمکرهزمین گردیدهاست. بر اساس ارزیابی دانشمندان افزایش میانگین دمای جهانی امری اجتناب ناپذیر است. بنابراین شناخت و ارزیابی اقلیم در دهه های آینده می تواند افق روشنی را برای برنامه ریزان در جهت سازگاری و مقابله با اثرات آن فراهم نماید. هدف این مطالعه پیش بینی دما بر اساس پروژه دورنمقایسه ایمدل هایجفتشده فاز 5(CMIP5)طی دوره2011 تا2100 با استفاده از سناریوهای خط سیر غلظت عامل(RCP) در حوضه رودخانه میناب می باشد. برای این منظور داده های دمای روزانه منطقه در دوره تاریخی(2016-1985( تهیه گردید. سپس داده های حاصل از خروجی مدل گردش عمومی جو(GCM) مربوط به پنجمین گزارش ارزیابی تغییر اقلیم(AR5) جهت استخراج خروجی مدل های تغییر اقلیم تحت سناریوهایRCP4.5,RCP2.6و RCP8.5 درنظر گرفته شد. برای پیش بینی اثر سناریوهای مختلف تغییر اقلیم بر درجه حرارت در سال ها و دوره های آتی در مقیاس های محلی یک فرایند آماری ریزمقیاس نمایی((SDSMدر محیط متلب به کار برده شده است. بنابراین در این مطالعه کلیه مراحل ارزیابی تغییرات دمای حوضه رودخانه، مرحله گزینش داده و کالیبره کردن داده ها در محیط متلب بهره گرفته شده است و از SDSMتنها برایپیش بینی تغییرات دما تحت سناریوهایGCMها بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از تغییرات روند دمای حوضه میناب در ناحیه مرکزی، شمالی، جنوبی، شرقیو بخش های غربی حوضه میناب با استفاده از مدل های گردش عمومی GCMنشان داد که دمای حوضه رودخانه میناب در اکثر نواحی روند افزایشی را تجربه کرده است. با این وجود مقدار افزایشی دما در بخش هایمختلف حوضه متفاوت می باشدبه طوری که بیشترین افزایش دما تا 2100 با مقدار 12/1درجه سانتی گراد در بخش شرقی و جنوبی حوضه میناب مشاهده شده است. این در حالی است که ناحیه مرکزی حوضه میناب دارای کمترین مقدار افزایشی دما بوده است تا جایی که روند دمای بخش مرکزی حوضه میناب بر اساسسناریوهایRCP4.5,RCP2.6 و RCP8.5 در مجموع 3/. درجه سانتی گراد افزایش داشته است. با این حال روند تغییرات دما در هر سه سناریو برای بخش هایمختلف تفاوت قابل محسوسی باهم ندارند.تقریبا دمای مشابهی را برای آینده حوضه میناب متصور است ولی با این وجود در سناریویRCP8.5 همواره مقادیر بیشتری برای آینده برآورد کرده است. ارزیابی تغییرات فصلی دما بیانگر این است که فصل زمستان نسبت به سایر فصول از روند افزایشی معنی داری برخوردار است در حالی که در فصل تابستان تغییرات دمای نامحسوسی را پیش بینیمی نماید.نتایج ارزیابی پیش بینیدمای ماهانه بیانگر این است که بر اساس سناریوهایRCP 8.5,RCP 4.5,RCP2.6برای ماه های ژانویه، فوریه و مارس در فصل زمستان روند افزایش دما و به عبارتی زمستان گرم تر نسبت به زمان حال پیش بینی شده است. همچنین در فصل بهار برای ماه آوریل برای دوره اول کاهش دما و در دوره آخر (2011-2100) افزایش میانگین دما مشاهدهمی شود. در تمامی ماه های فصل تابستان نیز تمامی بخش های حوضه از روند افزایش دما برخوردار بوده اندبه خصوص بخش شرقی حوضه مینابکه یکافزایش میانگین دمای ماهانه در حدود 2 تا 3 درجه سانتی گرادرا تجربه می کند. در ماه های جولای، آگوست و سپتامبر نیز از روندی افزایشی ولی نه چندان محسوس برخوردار بوده اند. در ماه های اکتبر، نوامبر و دسامبر نیز روند افزایش دمایی پیش بینی می شود.