آثار بازتخصیص درآمد فروش نفت و گاز ایران به توسعه امور بالادستی آن

بخش نفت و گاز با سهم قابل توجه در تولید ملی و تامین هزینه‏های عمومی نقش مهمی را در اقتصاد ایران ایفا می‏کند. علیرغم، عقب ماندگی در تامین سهم متناسب از عرضه جهانی، ایران در بالاترین رتبه از حیث ذخایر اثبات شده جهانی مرتبط قرار دارد. این تحقیق با استفاده از یک مدل CGE، به بررسی اثرات افزایش سهم امور بالادستی نفت و گاز از درآمدهای نفتی، بر تولید ناخالص ملی و بودجه عمومی مشروط به حفظ تعهدات اصلی دولت که اغلب از درآمدهای نفتی تامین می‏شود، می پردازد. با افزایش سهم 18 درصد از درآمد نفت و گاز به جای 14.5% کنونی، در کوتاه مدت رکود و درمقابل در بلند مدت رونق رخ خواهد داد. بر این اساس، با حفظ سطح اولیه؛ 1- ستانده کالاها و خدمات عمومی، یا 2- میزان حمایت مالی دولتی در تامین کالاها و خدمات عمومی، GNP همگام با انقباض 15٪ در بودجه عمومی می‏تواند تا 5٪ افزایش یابد. در مقابل، با حفظ سطح اولیه؛ 3- پرداخت‏های انتقالی یا 4- حفظ همزمان پرداختهای انتقالی و حمایت مالی از تامین کالاهای عمومی، ضمن الزام به انقباض بسیار ناچیز بودجه عمومی برای دولت GNP تنها 1٪ افزایش می‏یابد. بنابراین، با توجه به پتانسیل رشد چشمگیر GNP، پیشنهاد می‏شود که بازتخصیص سهم بیشتری از درآمد نفتی برای توسعه امور بالادستی آن (حتی بشرط حفظ تعهدات کنونی دولت) اجرایی شود.