فهم رابطه خدا با عالم از روی مثل در حکمت اسلامی با تاکید بر دیدگاه صدرا
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
اینکه خداوند و شئون او شبیه چیست، از مهم ترین پرسشهای مطرح در حوزه کلام، فلسفه دین، حکمت و عرفان است؛ از طرفی دیگر طبق آموزه های منطقی و فلسفی، تمثیل یا تشبیه افاده یقین نمی کند؛ لذا در فلسفه چندان جایگاهی برای طرح در خلال مباحث ندارد؛ اما حکمای اسلامی درعمل بسیار از تمثیل استفاده برده اند؛ بهطوریکه نوعی روش تفکر فلسفی خاص این فلسفه را القا می کند. به اعتقاد این مقاله در منظری کلی دو نوع تمثیل در منابع معرفتی حکمای اسلامی قابل تشخیص است که می توان یکی را «مثل» و دیگری را «مثل (= مثال)» نامید. تمثیل در معنای «مثل»، تشبیهی در عرض و تمثیل در معنای «مثل» تشبیهی در طول است. بین دو تشبیه عرضی هیچ حملی - جز از جهت وجه تشبیه وجود ندارد؛ اما در تشبیه طولی بنا بر تطابق عوالم و درنتیجه از جهات مختلف حمل حقیقت و رقیقت حاکم است. تمثیل طولی در آن واحد از هم ویژگی تشبیه برخوردار است و هم تنزیه. توجه به این نوع تمایز می تواند ما را در فهم بهتر مباحث حکمی نظیر حقیقت رابطه «نور مجرد» و «نور مادی»، فهم بخش اعظمی از مباحث دینی و حل بسیاری از معضلات معرفتی یاری برساند.
کلیدواژگان:
مثل ، حقیقت و رقیقت ، برهان ، فلسفه اسلامی
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
119 تا 143
لینک کوتاه:
magiran.com/p1961171
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!