جنسیت و ارزشمندی؛ نکوهش گفت وگو با زنان در روایات

در برخی از احادیث، گفت وگو با زنان از اسباب دلمردگی شناخته شده است. از آنجا که برداشت ظاهری از این احادیث می تواند جایگاه ارزشی فرودستانه ای را برای زنان ترسیم کند، بررسی آنها اهمیت ویژه می یابد. این نوشتار پس از بررسی سند و متن این دسته از روایات به این نتیجه می رسد که برخی از نقل های این روایات دارای سند معتبر است؛ علاوه بر اینکه تعدد نقل نیز احتمال صدور روایت را تقویت می کند. بررسی شواهد و قرائن متنی، از جمله بررسی کاربرد ترکیب واژگانی «الحدیث مع النساء» یا «محادثه النساء» در عصر نص، نشان می دهد که مراد از این تعبیر بی مبالاتی در روابط محرم و نامحرم و ارتباطات کلامی مردان با زنان بیگانه است و برای اشاره به این رفتار، الفاظ دیگری نیز به کار می رفته است. بنابراین، این روایات درصدد هشدار به مردان درباره آسیب پذیری شان در مراوده و ارتباطات کلامی با زنان بیگانه و تاثیرات منفی آن بر ابعاد معنوی و روحی آنان اند؛ از این رو کلمه «النساء» شامل زنان محرم نمی شود. همچنین در برخی از نقل های حدیث، تصحیف رخ داده که با توجه به قرائن سیاقی می توان تا حد بسیاری نقل صحیح را مشخص کرد.