تقابل های دوگانه در شعر انتظار

از درون مایه های اصلی شعر انتظار، تقابل خیر و شر، آرمان و واقعیت، و پیروزی حق بر باطل است؛ از این رو انواع تقابل های دوگانه را به عنوان یک مشخصه ی سبکی در این سروده ها می توان بررسی کرد. تقابل های دوگانه از مهم ترین رویکردها در ساختارگرایی است که در فهم نظام تفکر انسان و اندیشه ی حاکم بر اثر، نقشی بنیادین ایفا می کند. در شعر انتظار، به دلیل بحث از ارزش ها و ضدارزش ها، تقابل ها سلسله مراتبی و پلکانی هستند؛ بدین معنی که همواره یک جزء، برتر از جزء دیگر پنداشته می شود. در شعر معاصر، ورود مضامین انقلابی و حماسی و موضوعاتی چون نبرد خیر و شر و دادخواهی و ظلم ستیزی موجب شد کاربرد تقابل های دوگانه در شعر انتظار افزایش یابد. انواع این تقابل ها را در چند دسته ی کلی می توان بررسی کرد:1. حضور و غیبت (مستوری/ پیدایی، یعقوب/ یوسف و... )؛ 2. حق و باطل (فرعون/ موسی، سلیمان/ دیو و...)؛ 3. نور و ظلمت (آفتاب، ماه، ستاره و.../ شب و سایه)؛ 4. عدل و ظلم؛ 5. آرمان شهر و ضد آرمان شهر (حال/ آینده، هست ها/ بایدها و...)؛ 6. نقصان و تکامل (عصیان و گناه/ توبه...). در مقاله ی حاضر، مفاهیم فوق در شعر انتظار، به شیوه ی توصیفی _ تحلیلی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.