چون و چراهایی درباره «چندکشتی» و «هم کشتی »در کشاورزی سنتی ایران

یکی از حکمت های ناشناخته تر کشاورزی و باغداری سنتی در تمدن های کهن،که توانسته زمین های کشاورزی را هزاران سال سرزنده و سرپا نگه دارد، تنوع در کشت انواع و ارقام گیاهان و درختان مزروعی در قطعاتی کنار یکدیگر(چندکشتی)و با هم کاشتن گیاهان زراعی به صورت همزمان و هم مکان(هم کشتی)همچنین کاشت گیاهان زراعی و درختان با یکدیگر و کاشتن درختان مختلف در فضایی واحد و یا نزدیک به یکدیگر می باشد. این روشی است که طبیعت از میلیون ها سال پیش تا به امروز کم و بیش گزیده است و کشاورزی جهان تقریبا تا عصر سلسله سرمایه داری- و دیدگاه تنگ نظرانه و کوته بینانه و حلزونی آن یعنی بیش ترین سود در کم ترین زمان و به هر قیمت- کم وبیش آن را رعایت می کرده است. گزارش های باقی مانده نشان می دهند که نه تنها،کشتکاری سنتی بلکه باغداری سنتی ایران نیز از قاعده مستثنی نبوده است.هر باغ مانند باغ های امروزی تنها به یک نوع درخت اختصاص نداشته است.باغات سردسیری و گرمسیری ما، هر کدام دارای مجموعه ای از درختان و گیاهان مختلف بوده اند اگر چه در هر جا نسبت آنها با یکدیگر فرق می کرده و هر کدام جایگاه و محل های خاصی را در باغ اشغال می کرده اند. در مناطق معتدل و مرز بین سردسیر و گرمسیر تنوع از این هم بیش تر می شده است. کشاورزی نیمه معیشتی،همزیستی و همکاری کشاورزی و باغداری با دامداری و مرغداری و گاه زنبورداری با یکدیگر،وجود کشت های عمده غیر وجینی که همراه با گیاهان مزروعی، گیاهان بسیار دیگری نیز پرورش می یابند و نیاز به این گیاهان چه به صورت خشک و چه تازه به منظور دامداری جنبی و غیره،کشاورزی سنتی را به این سمت و سو کشانیده است.