مطالعه تطبیقی دقت مدل های زمین آماری و رگرسیونی جهت پهنه بندی دما در مرکز و شمال ایران

دمای هوا از مهم ترین متغیرهای مورد نیاز در مطالعات اقلیم شناسی کشاورزی است. داده های دیدبانی شده دما ماهیت نقطه ای دارند و جهت برآورد منطقه ای این کمیت نیاز به کاربرد روش های درون یابی است که تغییرات دما بر حسب ارتفاع و عرض جغرافیایی را برآورد کنند. در این پژوهش، کارایی روش های کریجینگ، کوکریجینگ، رگرسیون وزن دار جغرافیایی و رگرسیون چندمتغیره خطی برای پهنه بندی میانگین ماهانه دما 56 ایستگاه همدیدی واقع در مرکز و شمال ایران، مورد ارزیابی قرارگرفته است. تحلیل آماری نتایج نشان داد که رگرسیون وزن دار جغرافیایی در ماه دسامبر بیش ترین اختلاف را با دیگر روش های مورد مطالعه دارد به طوری که ریشه میانگین مربعات خطا در این روش برابر 83/0 درجه سانتی گراد می باشد، در حالی که این مقدار در روش کوکریجینگ که در رتبه بعدی قرار دارد برابر با 38/2 درجه سانتی گراد است. کم ترین میانگین مقادیر RMSE تمام ماه های سال، متعلق به روش رگرسیون وزن دار جغرافیایی به میزان 2/1 درجه سانتی گراد و پس از آن به ترتیب روش های رگرسیون چند متغیره خطی (24/2 درجه سانتی گراد)، کریجینگ (52/2 درجه سانتی گراد) و کوکریجینگ (86/2 درجه سانتی گراد) در اولویت های بعدی قرار دارند، لذا روش وزن دار جغرافیایی برای پهنه بندی دما در این منطقه، مناسب تر می باشد. این رهیافت، به دلیل در نظر گرفتن گرادیان های محلی ارتفاعی، مقادیر دما در مناطق مرتفع فاقد ایستگاه هواشناسی را دقیق تر پیش بینی می کند.