ترسیم نقشه علمی حوزه کتابخانه های عمومی با استفاده از تحلیل شبکه هم واژگانی

هدف پژوهش حاضر ترسیم نقشه علمی و تحلیل خوشه ایمقالات منتشر شده در حوزه کتابخانه های عمومی با استفاده از مدارک نمایه شده در پایگاه وب اوساینس است. این پژوهش کاربردی و با روش تحلیل هم واژگانی انجام شده است. جامعه پژوهش را کلیه مقالات نمایه شده در پایگاه وب اوساینس در موضوع کتابخانه های عمومی (دارای کلیدواژه) تشکیل می دهند که تعداد آن ها، 1164 رکورد بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از سه نرم افزار بیب اکسل، ووس- ویور، و نت دراو انجام شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد کلیدواژه های «کتابخانه های عمومی-کتابخانه های دانشگاهی»، «اینترنت- کتابخانه های عمومی»، و «خدمات کتابخانه-کتابخانه های عمومی» بیشترین هم رخدادی را در میان متون مورد مطالعه داشته اند. از طرفی، تحلیل خوشه ایکلیدواژه ها نشان داد تعداد 11 خوشه اصلی از کلیدواژه های مورد بررسی تولید شد که مهم ترین خوشه مربوط به «مسائل اجتماعی» در پژوهش های کتابخانه های عمومی بوده است، پس از آن «رسانه های اجتماعی»، «فناوری های ذخیره و بازیابی اطلاعات»، «اطلاعات سلامت»، «کتاب و موضوعات مربوطه»، «خط مشی های کتابخانه»، «اشتراک منابع»، «تعاملات اجتماعی کتابخانه ها»، «ارتباط با سایر انواع کتابخانه ها»، «توسعه و سانسور در مجموعه»، و «مدیریت» مهم ترین گرایش های پژوهشگران حوزه کتابخانه های عمومی در سطح بین المللی هستند. با توجه به اینکه پژوهش های کتابخانه های عمومی از پرداختن به مسائلی مانند «مجموعه سازی» و «محیط داخلی کتابخانه» به موضوع «رفتار اطلاعاتی مراجعه کنندگان»، و سپس «مسائل اجتماعی» سوق یافته است، این امر در وهله اول می تواند برای برنامه ریزان و دست اندرکاران حوزه کتابخانه های عمومی حائز اهمیت باشد. ضمن اینکه از آنجایی که تا کنون پژوهشی مشابه در این زمینه انجام نشده است، این یافته ها می توانند به درک تصویری روشن از تحولات محتوایی در حوزه کتابخانه های عمومی کمک کند.