تاثیر ابعاد مادی و غیرمادی ارگونومی محیط کار بر بهرهوری کارکنان در محیط های کاری دشوار (مطالعه موردی: شرکت نفت فلات قاره)

شرایط محیط  کار یکی از عوامل بالقوه موثر بر بهره وری نیروهای انسانی در محیط های کاری دشوار است. در این مقاله ضمن شناسایی ابعاد مختلف مادی (شرایط فیزیکی محیط کار) و غیرمادی (شرایط غیرفیزیکی) ارگونومی محیط کار، اثرگذاری این ابعاد بر بهره وری کارکنان عملیاتی در شرکت نفت فلات قاره مطالعه شده است. سازه بعد غیرمادی ارگونومی توسط متغیرهای آزادی عمل در کار، بازخورد شغلی، تنوع، هویت و اهمیت وظایف، اضافه باری، آموزش و ارتقاء و تعهد سازمانی و سازه بعد مادی ارگونومی به وسیله عوامل تخصص درکار، مهارت لازم، فعالیت فیزیکی، جابجایی دستی، طراحی محل کار، وضعیت بدنی حین کار، صدا، شرایط جوی، روشنایی، گرد و غبار و مواد سمی، ارتعاش، برنامه زمانی کار، نمایشگر، کنترل ها، ماشین آلات، وسایل، ایمنی کار اندازه گیری شده اند. متغیرهای سازه بهره وری بر اساس مدل اچیو شامل توانایی، وضوح، کمک، مشوق، ارزیابی، اعتبار و محیط است. هر یک از سازه ها بر اساس متغیرهای آشکار آنها توسط رویکرد پرسشنامه ای و روش نمونه گیری اندازه گیری شده اند. ضمن تحلیل توصیفی متغیرها از مدل یابی معادلات ساختاری و بر اساس روش PLS برای بررسی فرضیه های تحقیق استفاده شده است. نتایج نشان می دهد، مقدار بهره وری و ارگونومی در شرکت مورد مطالعه در سطح مطلوبی قرار ندارند فرضیه اثرگذاری ارگونومی بر بهره وری تایید شده و بعد مادی بیشتر از بعد غیرمادی ارگونومی بر بهره وری کارکنان اثرگذار است. به دلیل شرایط سخت واحد عملیات شرکت های نفتی، توجه به شرایط فیزیکی محیط کار در اولویت می باشد. برای بهبود بهره وری کارکنان برنامه هایی برای توسعه و مدیریت منابع انسانی، بازنگری طراحی های محیط کار و کارسنجی عملیات تدارک پیشنهاد می شود.