ژئوشیمی و پتروژنز سنگ های بازالتی ژوراسیک زیرین متاع، جنوب شرق کرمان، رهیافتی بر تکامل زون سنندج سیرجان جنوبی

توالی آتشفشانی-رسوبی ژوراسیک زیرین در منتهی الیه زون سنندج-سیرجان جنوبی در شمال روستای متاع (جنوب‎غرب جیرفت) باروند شمال غرب-جنوب شرق شامل سنگ آهک توفی، توف آهکی، آهک به انضمام سنگ های آذرآواری فلسیک و سنگ های آتشفشانی بازالتی است که در این نوشتار ویژگی های ژئوشیمیایی و پتروژنز سنگ‎های بازالتی این توالی مورد مطالعه قرار گرفته است. بافت سنگ های بازالتی عمدتا میکروپورفیریتیک با پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن به عنوان کانی های اصلی که در زمینه اینترگرانولار تا اینترسرتال از بلورهای پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، آپاتیت، کانی های کدر و شیشه کلریتی شده می باشد. براساس نتایج پتروگرافی و داده های ژئوشیمیایی سنگ های بازالتی منطقه ماهیت تولئیتی دارند. این بازالت‎ها تولئیت‎های تهی‎شده از عناصر نادر خاکی سبک می‎باشند که الگوی عناصر نادر خاکی مشابه با مورب نرمال نشان می دهند، بااینحال با غنی شدگی از عناصر لیتوفیل با شعاع یونی بزرگ نسبت به عناصر با میدان مقاومت بالا و آنومالی منفی Nb و Ta مشخص می‎شوند که ویژگی های عناصر کمیاب ماگماتیسم پهنه فرورانش می باشند. برپایه نسبت های عناصر کمیاب، سنگ‎های بازالتی متاع از ذوب بخشی منشا گوشته لیتوسفری تهی شده که تحت تاثیر مولفه های پهنه فرورانشی غنی شده اند، به وجود آمده اند، ضمن اینکه این بازالت ها طی صعود متحمل تبلور تفریقی نیز شده اند. براساس ویژگی های صحرایی و ژئوشیمیایی، سنگ های بازالتی متاع در مراحل ابتدایی بازشدگی حوضه پشت کمان کمان ماگمایی سنندج-سیرجان در زمان ژوراسیک زیرین تشکیل شده اند.