مباحثه تجاری سازی تحقیقات علمی: بازخوانی انتقادی و ترسیم مسیری برای تحقیقات آینده

هدف از مقاله حاضر این است که مهم ترین شکاف های نظری در مباحثه تجاری سازی تحقیقات علمی در داخل و خارج کشور نشان داده شود. همچنین برخی از مهم ترین ایده های تحقیقاتی برای ترسیم مسیر آینده این موضوع طرح شود. روش به کار گرفته شده در تحقیق کتابخانه ای و تحلیل مفهومی است. در ادبیات جهانی مشاهده می شود برخی آثار به طور عمده بر پایه نظریه های جامعه شناسی علم علیه تجاری سازی تحقیقات علمی استدلال کرده اند و برخی آثار با استفاده از نتایج عینی و تجربی دفاعیه خود را از تجاری سازی به مثابه واقعیتی موجود ارائه داده اند. در ادبیات داخلی، پنج موضوع اصلی مورد توجه نویسندگان چنین است: تعریف مفاهیم مربوط به تجاری سازی تحقیقات علمی؛ مدل های اجرایی مناسب در ایران؛ عوامل موفقیت تجاری سازی علم در دانشگاه های جهان و ایران؛ موانع موجود در ایران؛ پیامدهای مثبت و منفی آن. دو موضوع اخیر اهمیت بیشتری در ادبیات داخلی داشته است. اکثرا جامعه علمی مدیریت و تا حدی کمتر، جامعه شناسان به این مباحثه وارد شده اند. سایر اندیشمندان در حوزه های سیاست علم، اقتصاد علم و فلسفه علم نسبت به این موضوع بی توجه بوده اند. مباحثه تجاری سازی تحقیقات علمی در داخل کشور فاقد چهارچوب های نظری مناسب جهت تحلیل، ارزیابی و پرداختن به ضرورت موضوع است.