عقلانیت در مناظرات امام رضا(ع) ، در مقایسه با عقل گرایی انتقادی

تاملی معرفت شناسانه بر مناظرات امام رضا(ع) با رویکرد بررسی مواجهه دین و عقل، نشان می دهد که ایشان با تایید کارکرد عقل، پیش و پس از ایمان دینی و تاکید بر نقش آن در رد یا تایید باورهای دینی، تحلیل و بررسی انتقادی اعتقادات دینی را جایز می شمرند و بی آن که «دلایل عقلی» را منافی «ایمان» به خداوند به شمار آورند، آن ها را در سنجش اعتقادات دینی کارآمد می دانند. با وجود این، به محدودیت عقل در اثبات قاطع اعتقادات دینی اذعان دارند و با در نظر گرفتن آن، در صدد «اثبات» اعتقادات دینی برمی آیند. با عرضه سه رویکرد متداول در تفکر غربی، یعنی عقل گرایی حداکثری، ایمان گرایی و عقل گرایی انتقادی، بر مناظرات امام رضا(ع) می توان به رویکرد امام رضا(ع) را در قرابت با عقل گرایی انتقادی لحاظ کرد که در عین این که امکان نقد و ارزیابی عقلانی نظام های اعتقادات دینی را تایید می کند، برخلاف هواداران عقلانیت حداکثری، به دنبال اثبات قاطع و مجاب کردن همگان نیست.