مطالعه علل و عوامل موثر بر آسیب پذیری با استفاده از مدل SVA و رویکرد مهندسی تاب آوری در ایستگاه های تقلیل فشار گاز شرکت ملی گاز ایران

آسیب پذیری، حساسیت یک سیستم به آسیب های خارجی یا نقص های داخلی است. یک سیستم آسیب پذیر، ظرفیت بازیابی سریع پس از شوک ها را نداشته و ممکن است قادر به ارائه خدمات در شرایط تغییر یافته نباشد. از این رو سعی بر آن است با شناسایی نقاط آسیب پذیر سیستم (با استفاده از روش SVA) و با توجه به رویکرد مهندسی تاب آوری نسبت ارتقاء سطح ایمنی یک ایستگاه CGS  در برابر بحران های صنعتی اقدام نماید.

این مطالعه توصیفی تحلیلی به صورت مقطعی و کاربردی در یک ایستگاه CGS (مطابق با استاندارد تیپ این ایستگاه ها) انجام شد. برای این کار ابتدا قبل از انجام مطالعه نسبت به ترجمه مستندات مربوط به روش ارزیابی SVA اقدام شد. پس از ترجمه فرم ها و رفع اشکالات مربوط به ترجمه و اصلاح آنها توسط پنل خبرگان، مراحل مطالعه در 6 فاز جداگانه و براساس تکنیک SVA انجام گرفت. 1- تعیینن میزان جذابیت دارایی 2- تعیین میزان اهمیت دارایی 3- تعیین تاثیر بحران های صنعتی بر تجهیزات ایستگاه CGS 4- تعیین میزان موثر بودن حفاظ ها در برابر تهدیدات به صورت کیفی 5- تعیین میزان آسیب پذیری اجزای ایستگاه در برابر تهدیدات صنعتی محتمل و با توجه به نمره تهدید، اهمیت دارایی و اثربخشی حفاظ ها 6-تعیین راهکارهایی جهت کاهش میزان آسیب پذیری و ارتقاء سطح تاب آوری.

با توجه به نتایج بدست آمده از مطالعات و تعیین امتیازات جذابیت و اهمیت دارایی ها، بحران ها، اثربخشی حفاظ ها و نتیجتا امتیاز آسیب پذیری دارایی ها، مشخص گردید. دو بحران صنعتی انفجار و آتش سوزی و افت فشار گاز نسبت به سایر بحران های صنعتی ذکر شده اثرات سوء بیشتری بر ایستگاه، همسایگان و مصرف کنندگان گاز آن ایستگاه می توانند داشته باشد. بر اساس این مطالعه، با اهمیت ترین دارایی های ایستگاه CGS به ترتیب مربوط به Heater، شیرهای ورودی و خروجی و Turbin meter و بزرگترین تهدیدات افت فشار گاز و انفجار و آتش سوزی در ایستگاه ها تلقی شد و با عنایتت به اعداد آسیب پذیری، 155 مورد راهکار ارائه گردید.

استفاده از مدل SVA جهت شناسایی نقاط آسیب پذیر ایستگاه CGS و تعریف راهکارهای تاب آوری در سه دوره 1- قبل از بحران (پیش بینی، پیشگیری وآمادگی) 2- حین بحران (مقاومت، پاسخ) 3- پس از بحران (بازیابی و بازسازی، کسب و توسعه تجربه) از ویژگی های بارز این مطالعه بود. در توضیح نتایج بدست آمده از امتیازات آسیب پذیری ایستگاه CGS شاید بتوان گفت شناسایی بحران های محتملل قبل از طراحی ایستگاه ها و یا مدیریت تغییر صحیح قبل از تغییر رویکرد براساس سایر الزامات تحمیلی به طراح، تا اندازه ی زیادی به طراح در طراحی تاب آور ایستگاه می توانست کمک نماید. در کنارر طراحی، با توجه به قابلیت تعمیر سریع و ارزان ایستگاه، ایجاد چابکی در تعمیرات و بازیابی تاسیسات با ارتقاء آمادگی کارکنان و مردم نیز مفید می باشد.