جامعه پذیری نخبگان پساشوروی و هژمونی منطقه ای روسیه

مسکو طی سا ل های پس از جنگ سرد تلاش کرده است از اهرم های مختلفی که در دست دارد به منظور حفظ منافع خود در منطقه پساشوروی استفاده کند. می توان گفت، اگر در دوران پس از فروپاشی جایگاه روسیه به عنوان یک قدرت جهانی از لحاظ عملی و نظری به چالش کشیده شده و مورد مناقشه بوده باشد، نقش این کشور به عنوان قدرت منطقه ای در جمهوری های پیشین اتحاد جماهیر شوروی چنین نبوده است. به باور نگارندگان مفهوم «هژمونی منطقه ای» می تواند، چارچوب مفیدی برای فهم بهتر روابط روسیه با همسایگان آن فراهم کند. تداوم هژمونی منطقه ای یک کشور با وجود افول قدرت مادی آن، می تواند ما را به واکاوی نقش عوامل غیرمادی رهنمون شود. با توجه به این که ابعاد مادی قدرت روسیه به ضعف ها و کمبودهایی دچار شده اند و بعید به نظر می رسد هژمونی منطقه ای تنها با تکیه بر آنها تداوم یابد. در نوشتار پیش رو با بهره گیری از نظریه «جامعه پذیری و قدرت هژمونیک» به بررسی شاخص ها و مولفه های غیرمادی قدرت روسیه می پردازیم. بر اساس این نظریه، مولفه های ذهنی نقش موثری در حفظ هژمونی دارند. بنابراین در پاسخ به این پرسش که «چرا با وجود اعمال سیاست های استقلال طلبانه در برخی از کشورهای پساشوروی و افول تدریجی ابعاد مادی قدرت روسیه، همچنان هژمونی این کشور در محیط پیرامونی تداوم یافته است؟» به عنوان پرسش اصلی مقاله، نگارندگان این فرضیه را مطرح می کنند، «منابع فرهنگی قدرت روسیه هستند که با نقش آفرینی در شکل گیری ذهنیت نخبگان کشورهای پساشوروی به تداوم هژمونی منطقه ای روسیه کمک و کارکرد منابع نظامی و اقتصای را تکمیل می کنند». برای پاسخ به این پرسش از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است.