افزایش شدت رشد، مقدار لیگنین و شیکونین در گیاه اونوسما(Onosma dichroantha Boiss.)تحت تاثیر سیلیکون

اونوسما (Onosma dichroantha Boiss.) یک گیاه دارویی محلی متعلق به خانواده گاوزبانیان است که به علت داشتن ماده شیکونیم در پوست ریشه از دیر باز در ایران برای درمان زخم مورد استفاده قرار گرفته است. بهینه سازی کشت درون شیشه ای اونوسما و تولید شیکونین به عنوان روشی جایگزین برای برداشت بی رویه گیاه از محیط طبیعی دارای اهمیت بسزایی است. مطالعه حاضر، شدت رشد، برخی خواص بیوشیمیایی و محتوی شیکونین گیاه اونوسما (O. dichroantha) تحت تاثیر غلظت های مختلف سیلیکون به فرم سیلیکات پتاسیم را در محیط کشت هیدروپونیک بررسی نموده است. کاربرد سیلیکون تا غلظت 0/5 میلی مولار، وزن تر، کلروفیل a/b کاروتنوئیدها و پروتئین محلول بخش هوایی و شیکونین ریشه گیاه را افزایش داد، لیکن محتوی ترکیبات فنلی تغییر معنی داری نداشتند. به علاوه تغذیه Si فعالیت آنزیم های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز محلول را افزایش داد، در حالیکه فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز در ساقه و ریشه تغییری نداشت. جالب توجه اینکه، محتوی شیکونین ریشه گیاه    O. dichroanthaتحت تاثیر سیلیکون حدود دو برابر بیشتر از مقدار آن در گیاه کنترل بود، در حالیکه فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیا لیاز (یک آنزیم کلیدی در مسیر بیوسنتز شیکونین) تغییری نیافته بود. این مشاهدات پیشنهاد می کند افزایش مقدار شیکونین تحت تاثیر تیمار سیلیکون به علت افزایش پایداری شیکونین و یا افزایش محلهای تجمع آن در ریشه حاصل شده است. تصور می شود داده های حاصل برای بهبود تولید شیکونین در کشت سلولی گیاه اونوسما در مقیاس ازمایشگاهی و یا صنعتی کاربرد داشته باشد.