کاربرد مدل هیدرواکونومیک در توزیع بهینه آب کشاورزی تحت تاثیر شرایط خشکسالی (مطالعه موردی: شبکه های آبیاری پایین دست سد زاینده رود)

برنامه ریزی توزیع آب سد زاینده رود به شش شبکه آبیاری واقع در پائین دست این سد بر اساس یک رهیافت هیدرواکونومیک در شرایط کمبود آب انجام شده است. ساختار هیدرواکونومیک از طریق تلفیق مدل شبیه سازی هیدرولوژیک (MODSIM) و مدل بهینه سازی اقتصادی (برنامه ریزی مثبت ریاضی، PMP) به دست آمده است. اولویت های توزیع آب به شبکه های آبیاری براساس ارزش اقتصادی آب مصرفی گیاهان در الگوی کشت فعلی تحت سناریوهای نرمال (سال پایه 94-1393) و شرایط خشکسالی تعیین شده است. نتایج نشان داد که علاوه بر تغییر در اولویت های توزیع آب در داخل شش شبکه آبیاری، الگوهای کشت فعلی نیز باید تغییر کنند. ترتیب تحویل آب به شش شبکه آبیاری از شبکه رودشت شروع و به شبکه آبیاری سنتی ختم می شود. همچنین، بیشترین کاهش سطح زیر کشت در سال پایه، در مقایسه با کشت بهینه، مربوط به یونجه (در شبکه های آبیاری نکوآباد و مهیار- جرقویه)، شبدر (در شبکه های آبیاری رودشت و آبشار) و ذرت علوفه ای (شبکه های آبیاری برخوار و سنتی) می شود. افزایش سطح زیر کشت حبوبات در شبکه های آبیاری آبشار و رودشت به ترتیب 14 و 21 درصد خواهد بود. با توجه به نتایج، اگر آب بر اساس قیمت های سایه ای آن تخصیص یابد، ارزش اقتصادی هر متر مکعب آب به طور متوسط افزایش خواهد یافت. بعلاوه، بیشترین و کمترین افزایش در ارزش اقتصادی آب در شرایط خشکسالی به ترتیب در شبکه آبیاری نکوآباد (4660 ریال بر متر مکعب) و شبکه آبیاری رودشت (3890 ریال بر متر مکعب) اتفاق خواهد افتاد.