عملکرد و ویژگی های رشدی ارقام آفتابگردان تلقیح شده با قارچ های آربوسکولار میکوریزا در شرایط تنش خشکی

یکی از روش‏ های نوین در زمینه مدیریت بهینه و افزایش بهره وری استفاده از منابع آب در مصارف کشاورزی، به کارگیری روش‏ های کم آبیاری است. با توجه به اهمیت این موضوع، این پژوهش به منظور تعیین اثر همزیستی قارچ‏های میکوریزا بر عملکرد رقم های آفتابگردان در شرایط تنش خشکی و به صورت آزمایش کرت‏ های دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوک‏ های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 انجام شد. تیمارهای اعمال شده شامل سطوح تنش خشکی: تنش شدید، متوسط و بدون تنش، سه رقم آفتابگردان فرخ، هایسان و برزگر و دو گونه قارچ میکوریزا Glomus mossea و  Glomus intraradicesبودند. برای اعمال تیمارهای مختلف خشکی، سطوح مختلف تخلیه رطوبتی خاک (به ترتیب 80، 60 و 40 درصد) در نظر گرفته شد. تیمارهای مختلف کم آبیاری پس از ساقه رفتن اعمال شد و سپس ویژگی‏ های رشدی و عملکرد اندازه گیری شد. نتایج نشان داد کاربرد میکوریزا اثرمعنی داری بر افزایش مقدار عملکرد دانه و روغن ارقام آفتابگردان، وزن خشک ساقه، طول ساقه، تعداد دانه و قطر طبق دارد. بیش ترین عملکرد دانه از کاربرد رقم هایسان و قارچ G.mossea در شرایط تنش خشکی متوسط (6399/05 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. تنش خشکی شدید و متوسط بدون کاربرد قارچ به ترتیب موجب 46 درصد و 20 درصد افت عملکرد ارقام آفتابگردان نسبت به شاهد (شرایط بدون تنش و بدون استفاده از قارچ) شدند. تنش خشکی متوسط و کاربرد قارچ آربوسکولار میکوریزا تنها 13 درصد عملکرد دانه آفتابگردان را نسبت به آبیاری کامل کاهش داد که در مقایسه با آبیاری کامل 30 درصد در مصرف آب آبیاری صرفه جویی شد. بنابراین نتیجه گیری شد که کاربرد قارچ آربوسکولار میکوریزا افت عملکرد ناشی از تنش خشکی را از طریق صرفه جویی در مصرف آب می تواند جبران نماید.