رویکرد نظریه بازی برای مدل سازی رقابت در بازار حمل و نقل جاده ای و ریلی کالا

در پژوهش حاضر، مسئله رقابت در بازار حمل و نقل کالا بین طریقه های حمل جاده ای (کامیون) و ترکیبی (کامیون-
قطار-کامیون) با استفاده از رویکرد نظریه بازی ها مورد بررسی قرار گرفته است. بسته به شرایط زیرساخت ریلی و قابلیت اطمینان زمانبندی قطارها، دو سناریو (وجود سیستم های ریلی منعطف و غیرمنعطف) طراحی و مورد بررسی قرار گرفته اند. ساختار بازی در سناریوی اول، مبتنی بر تعادل نش است؛ در حالی که سناریوی دوم دارای ساختار بازی استکلبرگ (رهبر-پیرو) می باشد. قیمت های حمل و نقل طریقه های حمل جاده ای و ترکیبی و زمان سفر طریقه حمل ترکیبی به عنوان متغیرهای تصمیم مسئله در نظر گرفته شده اند. برای هریک از سناریوها، بازار رقابت حمل و نقل کالا مدل سازی شده و تاثیر سیاست های مختلف فنی و اقتصادی بر این بازار مورد تحلیل قرار گرفته است. بررسی سیاست افزایش قیمت سوخت نشان می دهد با اعمال این سیاست، زمان سفر طریقه حمل ترکیبی و تقاضا و سود طریقه حمل جاده ای کاهش می یابد. سیاست کاهش هزینه های تخلیه و بارگیری کالا در ایستگاه های ریلی در طریقه حمل ترکیبی سبب کاهش قیمت تعادلی هر دو طریقه ی حمل جاده ای و ترکیبی و کاهش تقاضا و سود طریقه حمل جاده ای می شود. سیاست کاهش ضریب هزینه ی سرمایه گذاری جهت بهبود زمان سفر طریقه حمل ترکیبی، افزایش تقاضای طریقه حمل ترکیبی و کاهش تقاضا و سود طریقه حمل جاده ای را در پی خواهد داشت. سیاست استفاده از کامیون های مدرن با مصرف سوخت پایین در حمل و نقل جاده ای، سبب کاهش قیمت تعادلی هر دو طریقه حمل جاده ای و ترکیبی، کاهش تقاضا و سود طریقه حمل ترکیبی و افزایش زمان سفر تعادلی طریقه حمل ترکیبی می شود. نتایج پژوهش حاضر می تواند به عنوان ابزاری جهت سیاست گذاری بازار رقابتی حمل و نقل کالا، مورد استفاده مدیران و
سیاست گذاران حمل و نقل و نیز شرکت های فراهم آورنده خدمات حمل و نقل جاده ای و ریلی کالا قرار گیرد.