توسعه ‏ی فهم توسعه: خوانش انتقادی کتاب تصور عصر پساتوسعه

اگرچه از ارائه اولین نظریه‏های تخصصی توسعه تا به حال، کمتر از یک قرن می‏گذرد، اما سیر تحول آن‏ها پرشتاب، مجادله‏برانگیز و روشنگر بوده است. در حالی که هر نظریه تلاش کرده است که بعدی از علل و ماهیت توسعه‏یافتگی و توسعه‏نیافتگی را توضیح دهد، توسط نظریه‏های جدیدتر مورد نقد قرار گرفته، تا بدین ترتیب علم توسعه به طور مداوم در حال توسعه باشد. در این میان، دو دیدگاه وابستگی و پساتوسعه‏گرایی، سایر دیدگاه‏ها و نظریه‏ها را به شکل بدبینانه‏ای، یکپارچه و استعماری در نظر گرفته و آن‏ها را نظریه‏های توسعه غرب یا غربی نامیده و نفی می‏کنند. کتاب «تصور عصر پساتوسعه» هر چند که شامل مقالاتی با دیدگاه‏های مختلف است، اما روح کلی خود را از این دو دیدگاه وام گرفته است. مقاله حاضر، با نقد همزمان این کتاب و این دو دیدگاه، سعی در «توسعه‏ی فهم توسعه» دارد. به علاوه، پیشنهادهایی برای تدوین کتاب‏های مشابه در آینده ارائه می‏دهد.