تدوین یک الگوی مبتنی بر بازارهای محلی و ساختار سلسله مراتبی گروداران به منظور تخصیص و قیمت گذاری آب

در این مقاله با تمرکز بر بخش کشاورزی که مصرف کننده اصلی آب در کشور است و با هدف مدیریت کارآمدتر و سودمندتر منابع آب در این بخش، الگوی جدیدی برای کشت، محاسبه سود کشاورزان در اثر اعمال تغییرات، قیمت گذاری روی کالای مهم و ضروری آب که بیشترین مصرف خود را در زمین های کشاورزی ایران داراست، ارائه می شود. به منظور تحقق اهداف فوق دو رویکرد مورد بررسی قرار می گیرد. در رویکرد اول، تعیین الگوی کشت بهینه و قیمت فروش آب با در نظر گرفتن تابع هدف بیشینه سازی سود سازمان آب (به عنوان تعیین کننده قیمت فروش آب به کشاورزان) از فروش آب به بخش کشاورزی و در قالب مفهوم بازی پیشرو-پیرو صورت می گیرد. در رویکرد دوم، الگوی کشت بهینه و قیمت فروش آب با هدف بهبود مطلوبیت کشاورزان، در قالب تابع هدف بیشینه سازی تابع ضربی نش، مطلوبیت آنها تعیین می شود. همچنین، در هر دو رویکرد، مساله در حالت وجود یک بازار محلی برای داد و ستد آب بین کشاورزان و بدون وجود بازار حل می شود و قیمت فروش آب در بازار محلی در قالب مدل های بهینه سازی ذکر شده تعیین می گردد. رویکردهای توسعه داده شده در یک مطالعه موردی شامل پنج مزرعه مجاور در دشت مهیار شمالی اصفهان به کار گرفته می شود. طبق نتایج، در قالب بیشینه سازی سود پیشرو با در نظر گرفتن بازار محلی آب در رویکرد اول، در حالتی که قیمت فروش آب به مزارع توسط سازمان آب 249 تومان و قیمت آب در بازار محلی، 525 تومان در نظر گرفته می شود.